Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Merkantylizm
39
odpowiadałwładca(książę).Chodziłomuprzedewszystkimoprzeciwdziałanie
wszelkimoszustwomipatologiomzwiązanymzbiciem(emisją)iobiegiem
monetarnym,coskutkowałoniepewnościąwymianyitezauryzacją(groma-
dzeniemdobregopieniądza,awydawaniemzłego).PrawotosformułowałTo-
maszGreshamw1558r.(defactozostałoogłoszoneprzezMikołajaKopernika
w1526r.),leczpierwszeństwowyjaśnieniaokolicznościjegofunkcjonowania
należyprzypisaćOresmiuszowi.
Poglądyte,będąceodpowiedziąnaintensywnyrozwójwymianyhandlowej,
którynastąpiłpoodkryciachgeograficznych,ukształtowałypierwsząspójną
metodologiczniedoktrynępolitykigospodarczej-merkantylizm.
2.Merkantylizm
Kapitalizmkupieckidominowałprzezprawietrzystulecia,począwszyodpo-
łowyXVwieku,ajegoschyłekodnotowanywhistoriimyśliekonomicznej
przypadłnapołowęXVIIIwieku,awięcnapoczątekrewolucjiprzemysłowej
iwydanieprzezAdamaSmithaw1776r.Bogactwanarodów(wtymrokuogło-
szonotakżenp.amerykańskąDeklaracjęniepodległości).
Terminnmerkantylizm”służyłdorozróżnieniaodmiennychsposobówpomna-
żaniawartościibogaceniasię,jakimbyłysystemhandlowyorazsystemrolniczy.
Niebyłtojeszczesystemjednolity,aleraczejzestawpoglądówgospodarczych
głoszonychprzezbardzorozmaitegrupyspołeczne.WHiszpaniibylitogłów-
nieduchowni-dominikaniezSalamanki,którzyprzedewszystkimzajmowali
sięteoriąinflacji.WeFrancjiiWłoszechmerkantylizmbyłrozwijanyprzez
politykówiurzędników,wAngliiprzezautorówpiszącychogospodarcewin-
nychkrajachEuropy(współcześniemożnabyichokreślićjakolobbystów).Był
bardziejinstrumentempolitykigospodarczejniżteoriiekonomii.Wmiastach
prymwiedlikupcy,tworzącsilnyiwpływowystan,zwłaszczażewrazzroz-
wojemrynków-wskutekodkryćgeograficznych-pojawiłysięnowetowary
ikruszce.Właśnienapływkruszców(główniesrebra)przyniósłnajdalejidące
konsekwencjedladotychczasowychstosunkówekonomicznych.Wrezultacie
wzrósłpoziomcen,mimożewiększośćmonetbitychzprzywiezionychkrusz-
cówbyłaprzeznaczananafinansowaniewojeniprzywóztowarówzzagranicy.
Wtensposóbnrósłrynek”
,itonmiędzynarodowy”
,cooczywiściebyłopozy-
tywnymzjawiskiem.
Merkantylizmjakokierunekwmyśliekonomicznejipolitycznejdominujący
wEuropieXVIiXVIIwiekureprezentowalim.in.ThomasMun(1571-1641)
wAnglii,AntoinedeMontchrétien(1576-1621)weFrancji,wokresiepóź-
kapitalizm
kupiecki
przedstawiciele
merkantylizmu
