Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Fizjokratyzm
41
ninghamiWilliamJamesAshley)broniłaskuteczniepolitykimerkantylistycznej
jakopropaństwowej.ZdecydowanejjejobronypodjąłsięznaczniepóźniejJohn
M.Keynes(Uwagiomerkantylizmie[w:]Ogólnateoriazatrudnienia,procentu
ipieniądza,Londyn1936),widzącwobsesjinapływupieniądzadokrajuzwiązek
zjegodostępnością(kapitalizacją),niskącenąidefactowysokimzatrudnieniem
przezwzrostinwestycji.Takwięcmożnabymówićoprestiżowejrehabilitacji
merkantylistów,gdybyniefakt,żepoglądyKeynesa(araczejneokeynesistów)
wlatach80.XXwiekubyłytakżemocnokrytykowane.
Merkantyliści,uznając,żenpieniądzprzyspieszahandel”
,wnieśliswójistotny
wkład(zwłaszczaJohnLocke,DavidHume)wrozwójilościowejteoriipienią-
dza.Donajbardziejdyskusyjnychinstrumentównależyinterwencjapaństwana
rzeczobronynrodzimego”przemysłu(główniewsensienobrony”miejscpracy
swoiściepojętej),ochronacelnaorazpolitykadodatniegobilansupłatniczego.
Stosowanietegotypuzabiegówprzezwszystkiepaństwaspowodowałozdecy-
dowaneobniżeniesiętempawzrostugospodarczego.
Merkantylizmpowolioddawałwięcmiejscedominującejdoktrynynarzecz
fizjokratyzmu,któryzgodniezhasłemlaissezfaire,laissezpasserpropagował
zezwolenienaswobodędziałalnościgospodarczejzarównokrajowej,jakiza-
granicznej,którątowolnośćrozumianojednakwsposóbetyczny.
3.Fizjokratyzm
FizjokratyzmpowstałweFrancjiwpoczątkachXVIIIwiekujakosystem
społeczno-gospodarczy.JegogłównymtwórcąbyłlekarzFrançoisQuesnay
(1694-1774),autorpracyTableauéconomique(Tablicaekonomiczna),wktó-
rejzaprezentowałprzepływdochodówmiędzyposzczególnymigrupami
społecznymi.Fizjokratyzmbyłprzedewszystkimapologiąrolnictwajako
gałęziprzynoszącejnczysty”dochódzarównowsensieprodukcyjnym,jak
ietycznym.Dochodemczystym(wartościądodaną)byłplon,jakiuzyskiwał
rolnikponadzasianeziarno.Dochódtenbyłnastępnieprzekazywanyinnym
klasomspołecznymjakowynagrodzenieczytozaudostępnienieziemi,czy
teżzadobraiusługi.
Następnymiprzedstawicielamitegonurtu,choćoznaczniemniejszymau-
torytecie,byliAnneRobertJacquesTurgot(1727-1781)iPierreSamuel
duPontdeNemours(1739-1817),wydawcapracQuesnayazatytułowa-
nychLaPhysiocratie,od1800r.przebywającywAmeryce(uciekłprzed
rewolucją;byłprotoplastąwłaścicielisłynnegoamerykańskiegokoncernu
chemicznego).
przedstawiciele
fizjokratyzmu
