Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8.Szkołaklasycznawekonomii
53
natomiastjejobniżeniezwiększyliczbęmiejscpracyimożespowodowaćpod-
wyższeniejejpoziomuwzwiązkuzrosnącympopytemnasiłęroboczą,arów-
nowagazostaniewtensposóbzachowana.Prawotoprzetrwałodefactodolat
30.XXwieku,awięcwielkiegokryzysuinrewolucjikeynesowskiej”
.
UkoronowaniemdorobkuszkołyklasycznejbyłypoglądyJohnaStuartaMilla,
awszczególnościwydanew1848r.Zasadyekonomiipolitycznej,łączącepodej-
ścieklasycznezneoklasycznym.JesttojużunowocześnieniedoktrynyRicarda
wkwestiirealnegokosztukapitału,rolipopytuwkształtowaniusięcenoraz
powiązanieteoriiwartościzkoncepcjąużyteczności.
Millwprowadzadoekonomiipodziałprawnaprawaprodukcji,określaneprzez
warunkitechniczne,orazprawapodziału,określaneprzezludzkieinstytucje,
prawaiobyczajespołeczne.Analizujeziemięipracęjakoczynnikiproduk-
cji,zyskiprocentjakowynagrodzeniezainwestowanie,którewyróżnialudzi
przedsiębiorczychodbiernych,pracęipłacęprodukcyjnąoraznieprodukcyjną
(jejrezultatemjesttransferdochodów,aniewartośćnowa,czyliczysta),teorię
kapitałuiwydatkówpublicznych,problemwypieraniakapitałuzrynkupry-
watnegoprzezpaństwozaciągającenatymrynkupożyczki(nawojny),prawo
popytuipodaży,elastycznośćcenowąpopytu,korzyściskaliprodukcji,popyt
międzynarodowy,teorięprocentu,teoriękosztówalternatywnegozastosowania
czynnikówprodukcji.
Millwidziałpotrzebęzmianstosunkówspołecznychnarzecz-jaktomożna
współcześnieokreślić-demokratyzacjiustrojukapitalistycznego.Nieobwiniał
systemuwłasnościprywatnej,leczraczejbrakświadomościwspólnegointeresu
ikoniecznościpodziałukorzyściwynikającychztegosystemu.Instrumenty
ekonomiczneipolitykęgospodarcząoceniałpoosiąganychrezultatach.Ak-
ceptującteorięMalthusa,odchodziłodjejdeterminizmunarzeczkonieczności
przeprowadzeniazmianwsystemie,który-ogólnierzeczbiorąc-akceptował.
Przedstawicieleszkołyklasycznejwidzielinwniewidzialnejręcerynku”sku-
tecznyinstrumentprzywracającynaruszonąrównowagę.Wprzeciwieństwie
donastępców(szkołaneoklasycznalubnp.monetaryści)pieniądztraktowali
jakodobroneutralne,niewpływającewistotnysposóbnawarunkiwymiany
dóbrnarynku.Wartopodkreślić,żebyłtopieniądzbądźkruszcowy,bądź
wymienialnynazłoto.Głównynurtdyskusjiprowadziliwyżejwymienieni
ekonomiści,aledyskusjatoczyłasiętakżepozanimidotyczyławzasadzie
trzechpodstawowychspraw:różnicmiędzynarodowymipoglądami(wtym
takżeamerykańskimi),wAngliidopasowywaniasystemuklasycznegodore-
aliówspołecznychigospodarczychorazpróbynadaniaformymatematycznej
dotychczasowemusystemowicen,płac,procentów,rentizysków.
podziałpraw
Milla
