Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Naukaprawaadministracyjnegojakodyscyplinanaukowa
23
administracyjnegojakoreżimuprawnegospecyficznegodlaadministracji.Podkreślano,
żezgodniezzasadąrządówprawa(ang.ruleoflaw),stanowiącąjedenzfundamentów
brytyjskiegosystemuprawnego,równieżiadministracjajestrządzonaprzezprawo
powszechne(ang.commonlaw).Sporypomiędzyadministracjąajednostkąpozostały
zatemwewłaściwościsądówpowszechnych.AlbertVennDiceytwierdził,żewWielkiej
Brytaniinieistniejeiniemożeistniećprawoadministracyjne11.Niezatrzymałotojednak
rozbudowystrukturadministracji-wdrugiejpołowieXIXw.powstałaSłużbaCywilna.
Stosunekbrytyjskichprawnikówdosamegopojęciaprawaadministracyjnegoewolu-
owałiwspółcześnietwierdzisię,żewWielkiejBrytaniiistniejerozwiniętysystemtego
prawa.Brytyjskieprawoadministracyjnejestczęściąprawakonstytucyjnegodotyczącą
działaniaikontroliwładzywykonawczej.
WielkaBrytaniajestkolebkątzw.modeluwestminsterskiegoadministracji.Cechujego
m.in.koncentracjawładzywykonawczejwrękujednopartyjnegorządu.Rządzajmuje
dominującąpozycjęwobecparlamentu,cojestnastępstwemutworzeniagoprzezpartię
posiadającąwiększośćwparlamencie.Istotnącechąsystemuwestminsterskiegojest
centralizacjaiunitaryzmwładzywykonawczej.Tworzenierząduprzezjednąpartię,
anieprzezkoalicjępartii,stanowinastępstwodwupartyjnegosystemupolitycznego.
Jednymznastępstwzmianypartiirządzącejjestzatemzakwestionowanieiodstąpienie
odrealizacjipolitykipublicznejpoprzedniegorządu.Wiążesiętozdestabilizacjąad-
ministracjicentralnej.NadmiernejdestabilizacjimanatomiastprzeciwdziałaćSłużba
Cywilna,składającasięzzawodowychurzędnikówniepodlegającychwymianiewprzy-
padkuzmianyrządu.
1.4.3.Administracjaiprawoadministracyjnewkrajach
niemieckojęzycznychwXIXw.
NaprzełomieXVIIIiXIXw.rozpocząłsięprocesprzekształceniapaństwapolicyjnego
wpaństwokonstytucyjne.Zgodnieznowopowstałąkoncepcjąpaństwaprawnego
administracjazostałazwiązanaustawami.Ważnymelementemkonstrukcjipaństwa
prawnegostałasięsądowakontrolaadministracji.
Początkowosądypowszechnebyłyuprawnionedorozpatrywaniasporówwsprawach
administracyjnych.WdrugiejpołowieXIXw.wposzczególnychkrajachniemiecko-
języcznychpowstałosądownictwoadministracyjne.Jegopowołaniebyłoprzejawem
dążeniadoograniczeniapaństwapolicyjnego.Ukształtowałysięwówczasdwamodele
sądownictwaadministracyjnego:północnoniemiecki(pruski)ipołudniowoniemiecki
(austriacki).
11
A.F.Dicey,IntroductiontoTeStudyofTeLawofTeConstitution,London1915(8thed.,reprint,
ed.R.E.Michener,Indianapolis1982),s.lxii.
