Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JózefWłodarski
ztymsamymherbem,jakimpieczętowałasięrodzinaHeweliusza(czuwającyżuraw,który
stoinajednejnodzeitrzymawpalcachkamień)15.
Pełniłróżnefunkcje,działającjakoprzedstawicieldosprawbezpieczeństwapożaro-
wegoiszpitalnictwa,reprezentowałinteresyróżnychcechówwRadzieGłównegoMia-
staGdańska.W1660i1669rokuorazwpóźnychlatachżycia,nieprzerwanieod1679
do1686byłporte-parolerajcówzeStaregoMiastawradzie16.
RajcyiławnicytworzylielitęwładzywGdańsku.Łączyłosiętozistotnymfaktem
otrzymywaniaprzeznichpieniężnegowynagrodzenia.Wypłacanojecorocznie,zreguły
wmarcu.Taknaprzykład26marca1672rokuwypłacanosumypodanewtabeli1.Dla
porównaniamożnapodać,żeprzeciętnapłacazaczterytygodniewpiekarnictwiegdań-
skimwpołowieXVIIwiekuwynosiła:dlawerkmistrza6grzywienpruskich,adlaugniata-
cza4,6grzywny,wkońcuzaśtegowieku-dlaczeladnikaod8,2grzywny,aleotrzymywali
oniutrzymanieimieszkanieumistrza.
Tabela1.Wynagrodzenierajcówiławnikóww1672r.[wgrzywnach]
Otrzymującywynagrodzenie
Łącznekwoty
4burmistrzowieGłównegoMiasta
3kamlarzeGłównegoMiasta
11rajcówGłównegoMiasta
5rajcówStaregoMiasta
12ławnikówGłównegoMiasta
12ławnikówStaregoMiasta
11988
7182
19800
3750
8800
4410
Najednąosobę
rocznie
miesięcznie
2997
2394
1800
750
733,3
367,5
249,75
199,5
150
62,5
61,1
61,1
Źródło:HistoriaGdańska,t.III/1:1655-1793,red.E.Cieślak,Gdańsk1993,s.220.
HeweliuszwysokosobieceniłpracęwRadzieMiasta.Swojepierwszewielkiedzie-
ło,któreprzyniosłomuznacznyrozgłos,poświęconeobserwacjomKsiężycaiwydane
w1647rokupt.Selenographiasivelunaedescriptio,dedykowałrodzinnemuGdańskowi.
Mimożezczasemwybrałdrogęnaukową,piwowarzeStaregoMiastaniezrezygnował
zszansawansuiczynnegoudziałuwżyciusamorządowymmiasta.Informacjetakiezebrał
iopublikowałpotomekrodzinyJ.Hevelkewcytowanejmonografii17.
WlatachczterdziestychipięćdziesiątychXVIIwiekubyłjużsławnyjakoastronom
iastrolog.Ponieważbyłytoczasy,kiedyzgwiazdwróżonosobieprzyszłość(cociekawe,
modatanieminęławXXIwieku),zainteresowanieHeweliuszemzaczęliwykazywaćówcze-
śniwładcypragnącypoznaćzapisanewgwiazdachkonfiguracjepolityczne.Donichnależeli
słynnaKrystynaWazówna,królowaSzwecji(1632-1654),jednaznielicznychkobietwspie-
rającychświatkulturyinaukieuropejskiej,atakżeelektorbrandenburskiFryderykWilhelm
Hohenzollern(1640-1688),lennikPolskiztytułuposiadaniaPrusKsiążęcych.Wtenspo-
sóbHeweliuszpoprzezswojebadaniaocierałsięoświatpolityki,azpowyższymiosobami
byłyzwiązaneżywotneinteresypaństwoweRzeczypospolitejObojgaNarodów.Oczywiście
zróżnychwzględówHeweliuszgrzecznieodmówiłpostawieniahoroskopu-byłprzede
wszystkimempirykiem(niewróżbitą),ainteresrodzimegoGdańskaiRzeczypospolitej
15J.Zdrenka,Herbymieszczaństwagdańskiego.Uwagiwstępne,[w:]Mieszczaństwogdańskieś,s.452-453.
16APG,300,82,SprawygospodarczeisądoweJ.Heweliuszaijegonastępców;H.Dzienis,ChlubaGdań-
skaś,s.44;HistoriaGdańska,t.III,cz.1:1655-1793,red.E.Cieślak,Gdańsk1993,s.220.
17J.Hevelke,GertHavelkeś;K.Targosz,JanHeweliuszś,s.35.
18
