Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WIARAIROZUM
Walkaoemancypacjęmyśleniatoczonawfilozofiizachodnioeu-
ropejskiejXVIIwiekurozgrywałasięwdwóchnaczelnychsporach,
ogniskującychproblematykęteoriopoznawcząepoki;pierwszymbył
tradycyjnyspórostosunekHwiaryirozumu”,naukiireligii,teologiiifi-
lozofii,awięcspórowartośćnaturalnychkryteriówprawdywogóle;
drugimbyłspórorodzajicharakterowychkryteriównaturalnych,tj.
ocharakterprocesówpoznawczych,dającychwsposóbbezbłędny
ustalaćprawdziwośćludzkiejwiedzyoświecie—spórempiryzmu
zteoriąwiedzy
apriori.
Stanowiskawpierwszymztychsporówmusiałynadewszystko
udzielaćodpowiedzinanastępującepytania:1.Czypoprawnerozumo-
wania,opartetylkonaprzyrodzonychzdolnościachrozumuinieapelu-
jącedoobjawienia,mogądoprowadzićdosprzecznościztreściąobja-
wienia?jeślitak—cozdwojganależywybrać?jeślinie—jakpostąpić
wprzypadkupozornegokonfliktu?2.Czyposługiwaniesięnaturalnym
rozumemjestniezbędnedlazrozumieniaobjawienialubwiarywnie
—czyteżwiarasamasobiewystarcza?Odwrotnie—czywiarajest
konieczna,abycelnaturalnegomyśleniazostałosiągnięty?
Wielkailośćrozmaitychwariantówodpowiedziudzielanychnate
pytaniadajesięrozdzielićnakilkagrupzasadniczych,auprzytomnie-
niesobiespołecznejżywotnościrozmaitychstanowiskwtymsporze,
będącychzaczasówSpinozywobiegu,pozwoliwydobyćnajawrze-
czywistąfunkcjęfilozoficznąspinozjańskiegorozstrzygnięcia.
15
