Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaKrakowiak-Socjolekthipicznyjakoprzykładprofesjolektu
87
daćtranzlęisiodłokoniowi),baskilowaćCokoniu:miećbaskil,tzn.prawidłowo
ułożyćciałowczasieskokuprzezprzeszkodę),ganaszowaćCokoniu:łukowato
wyginaćszyjęzrównoczesnymprzyciąganiemdoniejgłowy;przyciągaćganasze
doszyi),kolkowaćCokoniu:miećkolkę),zapoprężyćCspowodowaćzapoprężenie,
tzn.uszkodzićmięśniekoniapoprzezzbytciasnezapięciepopręgu)orazjeden
derywatpowstaływwynikuderywacjiprefiksalno-sufiksalnej:orasowaćCpopra-
wićrasękonia).
Wzebranymmaterialeleksykalnymsocjolektuhipicznegowśródneologizmów
strukturalnychnajliczniejszesąrzeczowniki-81derywatów(71%neologizmów),
powstającychnajczęściejwwynikuderywacjisłowotwórczejwprocesiesufiksacji.
Przymiotnikiniesąjużtakliczne,ponieważreprezentujeje19derywatów(17%),
wśródktórychdużągrupęstanowiąprzymiotnikizłożone.Najmniejszyzbiórlek-
semówtoczasowniki-14derywatów(12%),utworzonewprocesieprefiksacji
isufiksacji.
Neologizmyznaczeniowe
Neologizmznaczeniowy,czylineosemantyzm,używanywjęzykuogólnopol-
skimwyraz,któryprzechodzidoróżnychodmianjęzyka,zmieniającjednocześnie
znaczenie8.Doopisuneosemantyzmówwsocjolekciehipicznymwykorzystałam
klasyfikacjęS.Ullmana(za:Grabiasem1997,s.227),wedługktóregowyraztoczęść
należącadodwóchsystemów:nazwiznaczeń.Wkażdymztychsystemówpomię-
dzyelementamizachodzązwiązkiopartenastycznościlubpodobieństwie.
Zmianyocharakterzemetafortoprzeniesienieznaczeniazjednegoobiektu
nadruginazasadziepodobieństwadoznawanegoprzezokreślonyreceptor(np.
wzrokowy,słuchowy).Najczęściejpostrzeganejestpodobieństwofizyczne,rza-
dziej-właściwościpsychiczneipodobieństwofunkcji,bardzorzadkiesąmetafory
owiększejilościcech(Grabias1997,s.227).Wsocjolekciehipicznymdominują
metaforypowstałewskutekfizycznegopodobieństwaznaczeń,zaśwśródtych
metaforprzeważajednacechadoznawanaprzezokreślonyreceptorwzrokowy-
podobieństwokształtu,barwyiruchu.
Podobieństwokształtudotyczy:
-przeszkódwkonkurencjiskokówprzezprzeszkodyrozgrywanejnaparkurze
itych,którewystępująnatrasiekrosuwWKKW:bramkaCrodzajprzeszkodypar-
kurowejprzypominającejwyglądembramkęogrodzeniową,furtka)
,kopertaCrodzaj
przeszkodyparkurowejwkształcieskrzyżowanychdrągów,krzyżak)
,łóżkoCrodzaj
przeszkodykrosowej,którakształtemprzypominałóżko)
,murekCmasywnaprze-
szkodaparkurowawformiemurka)
,paśnikCrodzajprzeszkodykrosowejprzypomi-
8H.Kurkowska,S.Skorupka,Stylistykapolska,Warszawa1959,s.197.
