Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1030Pochodzenieirozwójjęzykaludzkiego
(oNiemczechloNiemcach),atakżetworzeniestrukturwielowyrazowych
(aparattelefoniczny,dokonaćzmian,przeprowadzićbadania).
•tendencjadouzupełnianiasystemujęzykowego:
Wiążesięzmechanizmamiopisanejwyżejproduktywnościsystemowej.Język,
jakoelementżyciaspołecznegoikultury,musinnadążyć”zazmianami,które
dokonująsięwotaczającejczłowiekarzeczywistości.Systemjęzykowyuzupełnia
sięzapomocąneologizmów,neosemantyzmów,atakżezapożyczeńorazkalek
językowych.Zapożyczeniatowyrazy(np.menu,interfejs,banować),wyrażenia
(fauxpas,nihilnovi,must-have)orazzwroty(byćnatopie,szukaćzaczymś,
otwartyna)pochodzącewcałościlubczęścizinnychjęzyków.Teostatnieprzy-
kładysąnazywanekalkamijęzykowymi,ponieważwiernieodzwierciedlają
strukturępierwowzorówwdanymjęzyku(ang.beonthetop;niem.nachetwas
suchen;fr.ouvertsur).
•tendencjadoujednolicaniajęzyka:
Poleganadążeniudounifikacjiwobrębiesystemujęzykowego(np.równanie
formymianownikaiwołaczawpolszczyźniepotocznej),eliminowaniuwyjąt-
ków(np.używaniezaimkawskazującegotązam.tęwB.l.poj.r.ż.),atakże
posługiwaniusięjednąogólnąodmianąjęzykazpominięciemodmiandialek-
talnychczyregionalnych.
Zjawiskoujednoliceniajęzykamatakżedużoszerszyzasięg,jeśliweźmiesiępod
uwagęrelacjęmiędzyjęzykaminaturalnymi.Mowatuointernacjonalizacjiwidocz-
nejwszybkimasymilowaniupożyczekzobcychjęzyków,dążeniudonadaniajęzy-
kowirodzimemuotwartegocharakteru.Wjęzykupolskimprzykładamiinterna-
cjonalizmówsąnp.:analogia,numer,problem,emisja,telewizja,start,stop,wektor.
19
1.3.Pochodzenieirozwójjęzykaludzkiego
Zpochodzeniem,czylilingwogenezą,iewolucjąjęzykawiążąsiępojęciaszczegó-
łowe,takiejak:
•flogeneza(rozwójmowyludzkiej)-tozmiany,głównieocharakterzebiologicz-
nymiadaptacyjnym,dziękiktórymmożliwebyłoukształtowaniesięludzkiej
mowy;
•glottogeneza(teoriapochodzeniajęzyka)-tozmianyocharakterzekulturo-
wymumożliwiającepowstanieirozwójsystemujęzykowego(interesującyjest
tuproceswyłanianiasięogólnejstrukturyjęzykaidostosowaniajejdopotrzeb
komunikacyjnychczłowieka(zob.Wacewicz2013:11-12);
