Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Homosapiensahomoloquens:rolajęzykawtworzeniu
psychicznejstrukturyczłowiekaimyślowym
opanowywaniuświata
1010Wprowadzenie
Posługiwaniesięjęzykiemizwiązanaznimzdolnośćabstrakcyjnegomyślenia,
przeprowadzaniaskomplikowanychrozumowań,wymagającychniejednokrotnie
wyobrażaniasobiestanównierzeczywistych,tylkopomyślanych,towłaściwości
specyficznieludzkie,odróżniająceczłowiekaodświatazwierząt,uznawanezajego
cechydefinicyjne.Powstaniejęzykawrozwojufilogenetycznymjestwięcrówno-
znacznezwyodrębnieniemsięczłowieka(homosapiens)spośródinnychgatun-
kówhominidów(człekokształtnych).Kiedytowyodrębnienienastąpiło,wjakich
warunkachsiędokonało,jakieczynnikinaniewpłynęły-toprzedmiotbardzo
rozbudowanychbadańpaleoantropologicznychiarcheologicznych.Więcejwtych
dociekaniachpytańihipotezaniżeliudokumentowanychstwierdzeń.Jednazkwe-
stiipodnoszonychwzwiązkuztymibadaniamidotyczyproblemumono-bądź
poligenezypowstaniajęzykaitymsamymwyodrębnieniasięgatunkuhomosapiens
spośródinnychhominidów.Wspólnecechywszystkichjęzykówświata,umożliwia-
jącemyślenie,świadczyłybyowspólnymrodowodzie.Spróbujmywwielkimskró-
cieprzybliżyćtętakważnądlajęzykoznawstwaifilozofiiczłowiekaproblematykę*.
Pytanieopoczątekmowyzajmowałoantropologówifilozofówjęzykaodbar-
dzodawna,alezewzględunanierozwiązywalnośćtegozagadnieniaihipotetycz-
nośćprzedstawianychpropozycjibyłousuwanezzakresubadańnaukowych.Co
jednakzrozumiałe,pytanietozewzględunajegowagęiimplikacjefilozoficzne
jestnadalstawiane,mimohipotetycznościodpowiedzi.Jednocześnienoweodkry-
ciaarcheologiczneibadaniagenetyczneostatnichlatrzucająnoweświatłonaten
problem.
*Korzystamtuwznacznymstopniuzwydanegow2012rokukompendiumwiedzyarcheolo-
gicznejipaleontologicznejPrzeszłośćspołeczna.Próbakonceptualizacji,zwłaszczazzamieszczonego
tamartykułuoantropogenezie,autorstwaKatarzynyA.Kaszyckiej,orazzpracreferującychbadania
AndrzejaWiercińskiego.Por.teżAitchison(2002)iKuckenburg(2006).
