Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
gicznejęzykówpolegająbowiemnietylkonaodmiennychsekwencjachdźwięków(fone-
mów)tworzącychwyrazy,aleinaosobliwościachlogicznychzestawieńpojęćpozwalają-
cychwyrazićznaczenie.
KsiążkaodwołujesiędodorobkujęzykoznawstwaafrykańskiegowEuropie,Amery-
ceiAfryce,alejestteżwyrazempolskichosiągnięćwbadaniachnadjęzykamiAfryki,
zwłaszczanadjęzykiemhausa,suahiliiamharskim,któretradycyjniestanowiątrzonafry-
kanistykiuniwersyteckiej.Polskaafrykanistykajestdyscyplinąmłodą,powstałądopiero
wlatach60.XXwieku,któraswójprofilkształtowałanietylkopodwpływemwzmożonych
zainteresowańodradzającymsiękontynentemafrykańskim,aletakżewnawiązaniudo
rozwiniętychwowymczasiebadańzzakresujęzykoznawstwachamito-semickiegoibadań
oprofiluhistorycznym.Nowymujęciemwstosunkudowcześniejszychpublikacjijest
pokazanieafrykanistycznegodorobkujęzykoznawstwadiachronicznego,któregorezultatem
jestustabilizowanypodziałjęzykówafrykańskichnarodziny,nietylkowformiepropo-
zycjiklasyfikacyjnych,aletakżezuwzględnieniemmetodologicznychpodstawbadania
historiijęzykównapodstawiedanychsynchronicznych.
Zasadniczerozdziałyksiążkidotyczątypologiijęzykówafrykańskich,aleniema
wnichgrupowaniajęzykówAfrykiwedługpodobieństwtypologicznych.Opisdotyczy
raczejcechjęzykówafrykańskichrozpoznanychnagłównychpoziomachichstruktury:
fonologii,morfologiiiskładni.Poduwagębranesącechyuznanezapowszechniewystę-
pującewjęzykachafrykańskich(wjęzykachprzynajmniejjednejzrodzin),jakteżcechy
występującetylkowjęzykachafrykańskichiniespotykane(lubrzadkospotykane)poza
Afryką.
Kolejnośćopisywanychzagadnieńwynikazprzekrojowegocharakterupublikacji
iprzypisaniawniejnadrzędnejroliskładni,wtymzwłaszczacharakterystycznymdla
językówafrykańskichregułomorganizacjizdania.Kwestiedotyczącebudowymorfolo-
gicznejsąichnaturalnąkonsekwencjąirozwinięciem.
Źródłemcytowanychprzykładówsąopisyjęzykówafrykańskich,gramatyki,opraco-
waniazagadnieńjęzykowychijęzykoznawczych,zaznaczanewtekście.Dlaczęściprzy-
kładówzachowanychwformienotateksporządzonychpodczaskonferencjiafrykanistycz-
nych,dyskusjiczyprzypadkowychspotkańzdanymijęzykowymibrakjestodniesień
bibliograficznych,aletakieprzykładypojawiająsięrzadkoitylkonapoparcieinnych
stwierdzeń.Pewną(choćrelatywnieniewielką)rolęodgrywająwopisiewłasnebadania
autorki,odnoszącesięgłówniedojęzykahausaiinnychjęzykówczadyjskich.
Ortografiaizasadycytowania
Nazwyjęzykówsąpodawanewwersjach,wjakichfunkcjonująwstandardowejor-
tografiikraju,zktóregopochodzą.Przyichodczytywaniuuwzględniasięnaogółzasady
AlfabetudlaAfryki
4
,wktórymutrwalonozapiswielunazwwłasnych.Wedługtychzasad
/c/i/j/sąznakamispółgłosekzwarto-szczelinowychoartykulacjipalatalnej(pol.[cz],
[dż]),/w/odpowiadapółspółgłoscedwuwargowej(pol./ł/lub/u/),a/y/półspółgłosce
4
Pierwszeogólnezasadystosowaniałacińskiegoalfabetudozapisujęzykówafrykańskichsformułował
w1928r.zespółMiędzynarodowegoInstytutuAfrykanistego(IAI)podkierownictwemD.Westermanna.
