Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ogólnychzobowiązań,bezwyznaczeniareferencjidopo-
szczególnychjęzyków,sprawiło,żedokumenttenmazna-
czenieczystosymboliczne68.
ZformalnegopunktuwidzeniaEuropejskąkartęjęzyków
możnaskrytykowaćtakżezanieprecyzyjność.ToveSkutnabb-
-KangasiRobertPhillipsonzwracająuwagę,żezawiera
sporosformułowańnieostrych,takichjak:„wstopniu,wja-
kimjesttomożliwe”,„wrozsądnychgranicach”,„tam,gdzie
jesttokonieczne”,„dzieci,którychrodzinysobietegożyczą
iktórychliczbajestuważanazawystarczającą”,„jeślilicz-
baosóbposługującychsięjęzykamiregionalnymilubmniej-
szościowymitouzasadnia”;jakrównieżwielealternatyw:
„dozezwalania,zachęcanialubzapewnienianauczaniawję-
zykuregionalnymlubmniejszościowym,lubteżnauczania
otymjęzykuodpowiednionawszystkichpoziomach”.Wy-
korzystująctezapisypaństwamogąwykonywaćpodpisane
zobowiązaniawminimalnymstopniu,twierdząc,żewarunki
niebyły„wystarczające”czy„możliwedospełnienia”albo
„odpowiednie”,liczbaosóbniebyła„wystarczająca”czyteż
„nieusprawiedliwiała”poniesieniawydatkówzestronypań-
stwa,ajedynieuzasadniałaumożliwieniemniejszościzorga-
nizowanianauczaniajęzykanawłasnykoszt69.
Jednak,mimokrytycznychuwag,należypodkreślić,że
dokumenttenodgrywaważnąrolę–wymagaodrządów
państwratyfikującychpodjęciaminimalnychdziałańna
rzeczjęzykówmniejszościowychwszkolnictwie,mediach,
życiukulturalnym,publicznymiadministracji,aprzede
wszystkimuznaniaprzeztepaństwarzeczywistościwieloję-
zycznejiwykazaniadobrejwoliwkwestiijejochronyipro-
mocji.Idlategoteżkartapowinnabyćuznanazaistotny
kroknaprzód,podwarunkiem,żejejpostanowieniabędą
respektowaneiwprowadzanewżycie70.
68Tamże,s.107.
69T.Skutnabb-Kangas,R.Phillipson,LinguisticHumanRights,past
andpresent[w:]LinguisticHumanRights…,s.91.
70WordsandWorlds…,s.107.
51
