Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JadwigaZieniukowa
InstytutSlawistykiPAN,Warszawa
Językkaszubskiwtekstachnaukowych
Formułująctytułtegotekstu,zastanawiałamsięteżnadwersjąoodwróconej
kolejnościczłonów,tj.Tekstynaukowewjęzykukaszubskim,któraeksponowałaby
informację,żetekstytakieistniejąwpiśmiennictwiewtymmniejszościowymję-
zyku.Wybrałamjednakwersjępierwszą,gdyżartykułniemaprzedstawićzestawu
opublikowanychtekstówkaszubskich,któremożnazakwalifikowaćjakoreprezen-
tującejęzyk(styl)naukowy,niemacharakterubibliograficznego.Rozważanejest
zagadnieniefunkcjonowaniajęzykakaszubskiego.Celemjestukazanie,żewspół-
cześniekaszubszczyznabywaużywanatakżenatympoziomiekomunikacji,jaki
stanowitekstnaukowy.StanisławGajdapisze,żentekstnaukowyjesttworzony
iodbieranypodprzemożnymciśnieniemprocesupoznawczo-komunikacyjnego”
,
iżewyrazemtegoprocesujeststyl(język)naukowy1.Styltenmaróżnewykładniki:
leksykalne(wtymterminy),cechygramatyczneitekstowe(swoistąstrukturę).Tu-
tajzajmęsięwykładnikamileksykalnymi.
Istniejekilkagatunkówtekstównaukowychpisanych,podstawowetoartykuł,
studiumimonografia,atakżesłownik,recenzja,bibliografia.Wśródtekstówna-
ukowychwyróżniasięodmianędydaktyczną(tunależą:podręcznik,zbiórćwiczeń,
poradnik)orazpopularnonaukową(jaknp.esej)2.Przedstawionedalejrozważania
opieramnaobserwacjijęzykakilkuwspółczesnychtekstównaukowychwjęzyku
kaszubskim,reprezentującychróżnegatunki.
Postawieniewyrażonegowtytulezagadnieniajakoprzedmiotuobserwacjina-
ukowejjestwynikiemśledzeniaprzezemniedziejącegosięwostatnichokołotrzech
dziesięcioleciachdynamicznegoprocesutworzenia,doskonaleniaipropagowania
kaszubskiegojęzykaliterackiego(ponaddialektalnego).Tenważnyzpunktuwidze-
niajęzykoznawczego,socjologicznegoikulturoznawczegoprocesobfitowałwielu
dokonaniami,wydaniamilicznychtekstówsakralnychiświeckich,podniósłprestiż
językakaszubskiego.Byłupodstawpolitykijęzykowejopiniotwórczychśrodowisk
1S.Gajda,Stylnaukowy,[w:]EncyklopediakulturypolskiejXXwieku,t.2Współczesnyjęzyk
polski,podred.J.Bartmińskiego,Wrocław1993,s.173-189,cytatzes.173,zob.teżs.175.
2Ibidem,s.179-183.
