Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
WSTĘP
Nieużytecznośćsłówwynikanietylkozichnieadekwatności.Nawetadekwatnesło-
wa,aleniepozostającewkontakciezdoświadczeniem,którewydajesiębyćważnym
składnikiemduchowości,stająsięnieużyteczne.
Sytuacjęomawianejnieobecnościduchowościdobrze,jaksądzę,oddajekatego-
riannicościObjawienia”
,którąprzywołujeGiorgioAgamben.Określenietozostało
użyteprzezGershomaScholemadozdefiniowaniastosunkuzprawemopisanego
przezKafęwProcesie.ScholemtakobjaśniałwliściedoBenjaminatopojęcie:nstan,
wktórymutrzymujejeszczeswojąpozycję,obowiązuje(gilt),lecznieznaczy(bedeu-
tet).Owanicośćwkraczawówczas,gdyzanikabogactwoznaczeń,ato,cosięzjawia
(Objawieniejestbowiemtym,cosięzjawia),zostajezredukowanedozerowegopo-
ziomuswojejtreści,leczmimotonieznika”19.Agambenpiszedalej:
Prawo,któreznajdujesięwtakimstanie,niejest,wedługScholema,poprostunieobecne,ale
raczejprezentujesiępodpostaciąwłasnejniewykonalności.nUczniowie,októrychpiszesz
nakońcueseju,tonietyletacy,cozgubiliswojePismo[ł],leczraczejtacy,coniemogą
gorozszyfrować”20.
Duchowośćzdajesiępodzielaćpodobnylos-wtekstachpedagogicznychjestobo-
wiązująca,alewswejtreściczęstoprezentujeównpunktzero”
.Marginalizowanie
duchowościwpedagogicznymdyskursienieoznaczazatem,żekategoriatazostała
usuniętawotchłańniebytu.Chodzituraczejoto,żechoćwtekstachpedagogiki
funkcjonuje,tojednakprezentujesiępodpostaciąwłasnejniewykonalności.Nie
bardzowiadomo,coopróczwygłoszeniawerbalnegoprzekazunatematwagibycia
moralnymimiłującympedagogmożezrobić.Zewzględunatęswojąniewykonal-
ność,oznaczającąniemocprzełożeniaduchowościnajęzykpraktykiedukacyjnej,
stajesięonawszkole/nauniwersytecieponiekądniewidzialna.
Biorącpoduwagętenszczególnysposób(nie)obecnościduchowościwrefleksji
pedagogicznej,aletakżewzwiązanejzniąpraktyceedukacyjnej,postanowiłamsku-
pićsięnakilkuwybranychparafrazachduchowości,którepozostająobokgłównego
nurtu.Wybraneprzezemnieparafrazyaniostatecznienieodsłaniająanalizowanej
kategorii,aniteżniewyczerpująźródełpedagogicznejrefleksjidoniejnawiązującej.
Wprzestrzeniachrefleksjipedagogicznejpojawiasięowielewięcejnwariacji”ana-
lizowanejtukategorii.Jednakświadomiesięgamtylkodokilkuznich.Stworzona
przezemniemapaodsłaniającaśladyduchowościwpedagogice,zgodniezinterpre-
tacjązaczerpniętąodJoannyRutkowiak,jestmapąautorską21.Rutkowiak,którakreśli
specyfikętworzeniamapyodmianmyśleniaoedukacji,pisze:n»odmiany«wyrażają
tylkopunktwidzeniadanego»kartografa«,budującegomapęwoparciuowłasną
19
W
.Benjamin,Briefe,t.1,red.G.Scholem,T.W
.Adorno,Suhrkamp,FrankfurtamMain1996,
s.127,cyt.za:G.Agamben,Homosacer.Suwerennawładzainagieżycie,przeł.M.Salwa,Prószyń-
20
skiiS-ka,Warszawa2008,s.75.
Ibidem.
21
J.Rutkowiak,„Pulsującekategorie”jakowyznacznikimapyodmianmyśleniaoedukacji[w:]Od-
mianymyśleniaoedukacji,red.eadem,OficynaWydawniczanImpuls”
,Kraków1995.
