Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WSTĘP
relegere,określającegoskrupulatnąiuważnąpostawę,jakawinnacechowaćnaszerelacje
zbogami,niespokojnewahanie[włoskieriliggere-przeczytaćponownie,uważnie]wobec
form(iformuł),którychnależyprzestrzegać,abynienaruszyćrozdziałusacrumiprofanum.
Religioniejednoczyludzizbogami,przeciwnie,czuwanadichwzajemnymoddzieleniem
24
.
Najpierwreligiaustanawiato,cowyższeitranscendentne,apotemniejakofunduje
relacjęrozdziału,brakupołączenia,którawiążesięzoglądaniemtranscendencji
zdaleka,zpodziwemiuniżeniem.IdąctropemAgambenaorazzainspirowanateks-
temJanaMasscheleinaiMaartenaSimonsa25,którzyrównieżprzywołujągestpro-
fanacyjnyjakootwierającyaktpoznania,uznaję,żedopierostrącenieduchowości
znpiedestału”możeprzywrócićjądoświatapraktykiipedagogicznejużyteczności.
Pozostawiającduchowośćnp.wyłączniewświeciereligii,czynisięjąniedostępną
dlacorazszerszegogronaludziposzukującychsensupozawielkimireligijnyminar-
racjami.Pozostawiasięjątakżepozamuramiświeckichinstytucjiedukacyjnych.
Dopókiduchowośćpozostajesprawąmetafizycznychrozstrzygnięć,amożelepiej
-metafizycznychzawieszeń,dopótyjestpojęciempustym,nacozwracauwagę
Nawroczyński,odwołującsiędoKantowskiegopojęciapustego,którefunkcjonuje
wsferzeidealnejbezpostrzeżeńwświeciezmysłowym26.Wtensposóbwyłącza
sięduchowośćzobszarudoświadczania.Analizowaneteksty:odfilozofii,przez
psychologię,anapedagogiceskończywszy,dająwyraźnysygnał,żeoduchowości
możnamyślećjakooatrybucieczłowiekaniezależnieodjegowyznaniaireligij-
negozaangażowania27,jakoodyspozycji,którąjesteśmywstanierozwijaćnaco
dzień28,albojakoomomenciewpisanymwspołecznąstrukturę,nieodzownymdla
jejrównowagi29.Dajetoszansęnauznaniejejjakoziemskiegovsboski,zwykłego
vsgórnolotny,ijednocześnieuniwersalnieważnegovsznaczącyjedyniedlawy-
branych,wątkuludzkiejegzystencji.Chodziłobyzatem(używającsłówSokratesa
wodniesieniudofilozofii)onściągnięcie”duchowościnaziemięiulokowaniejej
nodczarowanej”formuływcentrumpedagogicznegozainteresowaniaobokinnych
ważnychedukacyjnychkwestii.Jesttoistotnetakżezinnegopowodu.Strukturadu-
chowajednostkimożebyćkształtowanazapomocąróżnychśrodków,wśródktórych
treścikulturowealboreligijnesątylkojednązmożliwychdróg.Wykluczanieinnych
sposobówrozumieniaiwefekciepraktykowaniaduchowościwramachprocesu
edukacjipowoduje,żeduchowośćzprzestrzenipublicznejdostępnościprzesuwasię
wekskluzywnyobszarpodlegającysiłomrynku.Jeślirozumiećduchowośćnp.jako
24
G.Agamben,Profanacje,przeł.M.Kwaterko,PIW
,Warszawa2006,s.95.
25
Zob.J.Masschelein,M.Simons,InDefenceoftheSchool.APublicIssue,E-ducation,Culture&So-
cietyPublishers,Leuven2013.
26
B.Nawroczyński,Życieduchowe…,s.156.
27
J.Różycka,K.Skrzypińska,Perspektywanoetycznawpsychologicznymfunkcjonowaniuczłowieka,
nRocznikiPsychologiczne”2011,nr2.
28
Zob.P.J.Palmer,A.Zajonc,M.Scribner,TeHeartofHigherEducation:ACalltoRenewal,Jossey-
-Bass,SanFrancisco2010.
29
Zob.V
.Turner,Procesrytualny:Strukturaiantystruktura,przeł.E.Dżurak,PIW
,Warszawa2010.
