Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeciałoniebieskiewidocznewokreślonympołożeniuranojesttym
samymciałem,cociałoniebieskiewidocznewtymsamympołożeniu
wieczorem,byłoprzedmiotemodkryciaempirycznego.Niemogliśmy
siętegodowiedziećapriori.Jestjednakkonieczne,ponieważciało
niebieskie,którejestwidocznewokreślonympołożeniurano
(mianowicieplanetaWenus),niemogłobyniebyćtymciałem
niebieskim,którejestwidocznewtympołożeniuwieczorem
(mianowicieWenus).PlanetaWenusjestzkoniecznościidentyczna
samazesobą.„Hesperos”i„Fosforos”sąsztywnymidesygnatorami
iwkażdymświeciemożliwymodnosząsiędotegosamegoprzedmiotu
–planetyWenus.Zatemwżadnymświeciemożliwymtakiezdanie
identycznościoweniemożebyćfałszywe.Natomiastzdanie„Fosforos
jestwidocznywokreślonympołożeniurano”niejestzdaniem
koniecznymiwyrażaprawdęprzygodną,którawinnymświecie
możliwymmożebyćfałszywa.
Identyfikacjeteoretycznetakiejak„Światłojeststrumieniem
fotonów”,„Błyskawicatowyładowanieelektryczne”,„Woda
toH2O”czy„Złototopierwiastekoliczbieatomowej79”również
sązdaniamikoniecznymiaposteriori.Taaposteriorycznośćjest
oczywista,ponieważichsformułowaniebyłoefektemodkryć
naukowych;większewątpliwościbudziichstatuszdańkoniecznych.
Weźmyzdanie„WodatoH2O”.Kripkezakłada,żechoćpoczątkowo
identyfikowaliśmywodędziękijejwłasnościomzewnętrznym,takim
jakwyglądismak,tozakładaliśmy,iżjestsubstancją,rodzajem
naturalnym,oprzynależnościdoktóregodecydujeukrytaistota
(budowachemiczna),aniewłasnościpowierzchowne.Możemysobie
wyobrazić,żewodanaZieminiemiałabybudowychemicznej
H2O,tylkonaprzykładXYZ(gdybytakbyło,tobycieXYZbyłoby
cechąistotnąwody),aleodmomentu,wktórymodkryliśmy,żewoda
faktyczniemabudowęH2O,niemożemysobiewyobrazićinnegojej
składu.Wyobrażaniesobiesubstancjioinnejbudowiechemicznejnie
jestwyobrażaniemwody.Oilemożemysobiewyobrazić,żewodanie
jestnaprzykładprzezroczystaczybezbarwna,toniemożemysobie
wyobrazić,żeniejestH2O.GdybyniebyłaH2O,tobyłabyinną
substancjąchemiczną.Podobniezezdaniem„Ciepłotoruch
cząsteczek”.Możemysobiewyobrazićodkrycie,żeciepłoniepolega
jednaknaruchucząsteczek,alejeśliprawdąjest,żeciepłotoruch
cząsteczek,tojesttakzkonieczności.Wyobrażaniesobieciepłajako
