Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OMariiKomornickiejjęzykiemnaukowymiliterackim…
23
korespondencjaautorki(zzakładamidlapsychiczniechorych,wktórychprze-
bywałPiotrWłast),przywoływanekontekstykulturoweihistorycznoliterackie,
anawetbadaniaterenowemiejsczwiązanychzpisarką.Wyobraźniaautorki
próbujeodtworzyćmyśliiuczuciapostaci,ichrozmowy,zachowania,okolicz-
nościzdarzeń,opisaćprzedmiotyikrajobrazy,którebiorąudziałwdramacie;
jednymsłowem:mamydoczynieniazproząwyrazistą,zmysłową,pełnącelnych
orazdowcipnychspostrzeżeńipoint,iwiarygodnąjakoopowieśćoMariiK.
BrygidaHelbigrekonstruujewpowieściowymtworzywieżycieosoby,którą
dobrzezna,bozjejtekstamiobcujeodwielulat.Nieukrywa,żenapisaładyser-
tacjęoMariiKomornickiej,aleTAksiążkamabyćinna,bopracenaukoweprzy-
ciągajątylko…kurzwbibliotekach.Nieukrywatakżeswojejobecnościwpowie-
ści(ΠWidzętojaknaekranie”20),choćjestonadyskretnaipodporządkowana
uwiarygodnieniuopowieści.Narracjaprzybieraczasemperspektywęwidzenia/
odczuwaniapostaci,najczęściejMarii/Piotra,alerównieżjejojca,Augustyna
Komornickiego,orazbrata,Jana,dziękiczemupowieśćnabierapsychologicznej,
anawetpsychoanalitycznejgłębi.Interesującesązwłaszczapróbyzrozumienia
agresywnychzachowańAugustyna,nietylkowkontekściepatriarchalnychwzo-
rów,lecztakżejegoosobistych,traumatycznychdoświadczeń.Podobnej(psy-
cho)analiziepoddanazostaniepostaćmatkiMarii,zimnaiwyniosłapiękność-
AnnazDunin-Wąsowiczów,orazmałżeńskiepożycierodzicówpisarki,wktórym
AugustynmusiałkochaćsięzΠposzatkowanymmięsem”.Nicwięcdziwnego,
żeΠgotujesięwnimwszystkojużoddawna.Pokrywkanagarnkupodskakuje
corazwyżej”21.SprawypłciwrodzinieKomornickichiDunin-Wąsowiczównie
byłyklarowne(oziębłośćAnny,tajemniczystryjWładysławiprawdopodobnie
homoseksualnystryjPiotr),trudnosięzatemdziwić,żeMaria,przeistaczając
sięwPiotraWłasta,zanegujepłećjakoistotnyznacznikludzkiejegzystencji.
ΠAcotozaświętakrowatapłeć?Aco,zakuciwniąjesteśmy,zniątożsami?”22,
myślipowieściowaKomornicka,aPiotrWłastpodapłciowośćwwątpliwość:
ΠCotozaróżnica-spódnicaczyspodnie.Płećwkońcujestrzecząumowną”23.
PowieśćHelbigunaocznia,jakMariaKomornicka,odrzucająckobiecośćna
rzeczmęskości,wpisujesięwmizoginistycznydyskursepoki(czytaławszak
pismaWeiningeraiNietzschego):uznapłećżeńskązawybrakowaną,gorszą,
pozbawionąprawigłosu.Jejmłodzieńczyantypatriarchalnybunt(ΠNieuznaję
władzyaniautorytetuojca!”)niezakończyłsięsukcesem.Zdumionyświat
tylkonachwilkęwytrąconyzostałzeswojegobiegu,bypowrócićwutarteod
wiekówmęskietoryizamknąćniesubordynowanąprzedstawicielkępłciuzna-
nejzapięknąwdomuwariatów(Helbigprzypomina,żedramatKomornickiej
20Ibidem,s.28.
21Ibidem,s.99.
22Ibidem,s.381.
23Ibidem,s.31.
