Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.9
definiującymniedbalstwonagrunciekodekukarnegoz1969r.(art.7§2).G.Rejman
(w:)E.Bieńkowska,B.Kunicka-Michalska,G.Rejman(red.),J.Wojciechowska,Ko
deks…,s.461in.,uznałapominięciewarunkupowinnościprzewidywaniazaistotny
błąd.Zdaniemtejautorkinwtensposóbwinanieumyślnaobciążakażdegopowinnością
przewidywaniawywołaniaskutkuprzestępnego,nawetwtedy,gdyniejestonobcią-
żonytakimprzewidywaniemztytułufunkcji,obowiązków,zawoduitp.Jesttorozsze-
rzeniezakresuoddziaływaniaprawakarnegonazachowanieczłowiekaobciążającego
odpowiedzialnościązanieumyślnepopełnienieprzestępstwawtedy,gdyniemiałon
powinnościprzewidywania”.Wypowiedźtazupełniepomijapodstawowezałożenia,
naktórychopartyjestkodeks,dotyczącestrukturyprzestępstwa(zob.uwagidoart.1).
Podstawąkarnoprawnegowartościowaniaczynujestjegobezprawność.Nieumyślność
(obojętnie,czyświadoma,czynieświadoma)jestelementemopisuczynukaralnego,
awięcczynunaruszającegonormęsankcjonowaną.Powinnośćprzewidywanianależy
doobszarunormysankcjonowanej.Brakobowiązkuprzewidywaniapozbawiasensu
ustalaniekaralnościczynu,anastępniejegokarygodnościiwiny.Niejestwięcprawdą,
jakstwierdzaG.Rejman(w:)E.Bieńkowska,B.Kunicka-Michalska,G.Rejman(red.),
J.Wojciechowskas.462,żenagruncieart.9§2nzakresnieumyślnościjestnieogra-
niczony”.Wpełnitrzebasięzgodzićzsurowymwodniesieniudoregulacjizwiąza-
nychznieumyślnościąkrytykiemA.Wąskiem,którystwierdza,nprzyjąćnależy,że
koniecznymwarunkiemustaleniamożnościprzewidzeniaprzezsprawcępopełnienia
czynuzabronionego(wszczególnościspowodowaniaskutkuprzestępnego)jestusta-
lenienajpierwpowinnościtakiegoprzewidzenia.Zdaniemdoktrynypowinnośćprze-
widzeniajestkategoriągeneralnąiobiektywną,ustalanąwedługpewnegonormatywu
obowiązującegokażdegoobywatelapodejmującegozachowanie,zktórymwiążesię
możliwośćpopełnieniaczynuzabronionego”(zob.A.Wąsek,Kodeks…,s.117).
4.Stronapodmiotowaczynówzabronionych
kwalifikowanychprzeznastępstwo
44.Rozróżniasiędwarodzajetypówkwalifikowanych:typykwalifikowaneprzezzna-
mionastatyczne(okolicznościwystępującewchwilirealizowaniaznamionczynu
zabronionego)oraztypykwalifikowaneprzezznamionadynamiczne,czylibędące
następstwempopełnieniaczynuzabronionegotypupodstawowego.Wstosunkudo
pierwszejgrupyobowiązująogólneregułydotyczącestronypodmiotowejwynikają-
cezart.8.Wraziemilczeniaustawyczynzabronionykwalifikowanyprzezznamię
statycznemożebyćpopełnionytylkoumyślniewznaczeniuart.9§1.Jakbyłaotym
mowa(zob.teza19),realizacjaznamionczynuzabronionegotypupodstawowegomoże
byćobjętazamiarembezpośrednim,natomiastelementykwalifikującemogąbyćobjęte
zamiaremwynikowym.Problemstronypodmiotowejczynówzabronionychkwa-
lifikowanychprzeznastępstwojestbardziejzłożony.Niejestzresztąrzecząłatwą
ustalenie,czymamydoczynieniaztypemkwalifikowanymprzeznastępstwo,czy
AndrzejZoll
167