Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.18
Częśćogólna
statusuosobyłamiącejprawo,jestteoriazgrupymaterialno-obiektywnych,przy-
kładającanajwiększąwagędoistotnościroliwrealizacjiprzestępstwa.Wedługtej
teoriiwspółsprawcą,aniepomocnikiem,będzieosoba,któracoprawdaniewypełniła
żadnegozustawowychznamionczynuzabronionego,aleswoimzachowaniemprzy-
czyniłasięznaczącodopopełnieniaprzestępstwa.Oistotnościroliwspółdziałającego
wrealizacjiczynuzabronionegomożnamówićwsytuacji,gdybezjegozachowania
dokonanieprzestępstwabyłobyniemożliwelubznacznieutrudnione.
Wypracowanewdoktrynieprawakarnegoteoriemajądużeznaczeniepraktycz-
ne,zwłaszczagdyustawodawcanieregulujedanegozagadnieniaalboregulujejenie-
dostateczniejasno.Ztakąniejednoznacznąsytuacjąmieliśmydoczynieniazarówno
wokresieobowiązywaniaKodeksukarnegoz1969r.,jakimamynagruncieobecnego
Kodeksukarnego,choćracjętrzebaprzyznaćtym,którzypodnoszą,żeustawodawca,
definiującsprawstwoiwspółsprawstwowart.18§1k.k.,akcentujeelementwykonania
czynuzabronionego,stanowiąc,że:nOdpowiadazasprawstwonietylkoten,ktowyko-
nujeczynzabroniony[podkr.aut.]samalbowspólnieiwporozumieniuzinnąoso-
bą”(zob.T.Bojarski[w:]Kodekskarny…,red.T.Bojarski,2016,s.105-107;P.Kardas
[w:]Kodekskarny…,t.1,red.A.Zoll,2012,s.317-318;A.Liszewska,Współdziałanie
przestępnewpolskimprawiekarnym.Analizadogmatyczna,Łódź2004,s.50i58).
PodrządemKodeksukarnegoz1969r.wdoktrynieiorzecznictwieSąduNajwyższego
kwestięwspółsprawstwarozstrzyganonaogółnapodstawierestrykcyjnejteoriifor-
malno-obiektywnej,wymagającejdlaprzyjęciawspółsprawstwarealizacjiconajmniej
jakiegośfragmentuustawowychznamionczynuzabronionego.PodrządemKodeksu
karnegoz1997r.tenpunktwidzeniazacząłsięzmieniać-zwłaszczaworzecznic-
twiesądowym-wkierunkuopieraniasięnateoriimaterialno-obiektywnej,która
pozwalanauznaniezawspółsprawcętakżetego,ktowistotnysposóbprzyczyniłsię
dopopełnieniaprzestępstwa,chociażbyniezrealizowałżadnegoustawowegoznamie-
nia.Cowięcej,zuwaginarealizowaniecorazczęściejprzestępstwwsposóbgrupowy
izorganizowany,zpodziałemnaokreśloneroleprzestępczeprzypopełnianiuzapla-
nowanegoprzestępstwa,sądycorazczęściejzaczynająsięopieraćprzyustalaniustatu-
suprzestępczegoposzczególnychwspółdziałającychnajednejzteoriisubiektywnych,
odwołującejsiędozamiarudanegosprawcyiuzgodnieńmiędzywspółdziałającymi
codopodziałuról.Wrezultaciemożnazaobserwować,żesądyorzekającekorzy-
stajązewszystkichwypracowanychkoncepcjiteoretycznychwspółsprawstwa,aby
przypisaćodpowiedniądoodgrywanejroliprzestępczejformęsprawstwa,mając
nauwadzenietylkorodzajnagannegozachowania,aleniekiedyprzedewszystkim
przestępczeintencje.Zasygnalizowanąlinięorzecznictwailustrująprzywołanepo-
niżejorzeczeniaSąduNajwyższegoisądówapelacyjnych.
SądNajwyższywwyrokuz15.01.2014r.,VKK241l13,LEXnr1422128,przyjął,że:
nZawspółsprawcęnagruncieart.18§1k.k.możebyćuznanynietylkoten,ktowyko-
144
ViolettaKonarska-Wrzosek