Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tabela2.11.
#
ródłazmiennościwprocesiediagno-
Tabela2.13.CzęstospotykanewpraktyceŹródła
stycznym(wgSpitzeriFleiss,1974)
błędówwprocesiediagnostycznymnapozio-
miediagnozy(diagnostykazoperacjonalizowana
Zmiennośćpodmiotowa,tzn.pacjentjestbadany
wgICD-10lubDSM-IV)
dwarazywodstępieczasuizakażdymrazemjest
winnymstaniechorobowym.
Zmiennośćsytuacyjna,tzn.pacjentjestbadany
dwarazywodstępieczasuizakażdymrazemjest
winnejfazielubstadiumtegosamegozaburzenia.
Zmiennośćinformacyjna,tzn.poszczególnibada-
czemajądodyspozycjiodmienneinformacjena
tematpacjentaijegochoroby.
Zmienność
obserwacyjna,
tzn.
poszczególni
badaczedochodządoodmiennychwniosków
iocendotyczącychobecnościiznaczeniadanych
objawów.
Zmiennośćkryteriów,tzn.poszczególnibadacze
stosująróżnorodnekryteriadiagnostycznewodnie-
sieniudotegosamegozaburzenia.
Nieuwzględnieniekryteriówdotyczącychobjawów
lubczasu
Nieuwzględnieniekryteriówwykluczenia
Nieuwzględnieniezasadwspółwystępowania
chorób
Wpływkoncepcjiteoretycznych,któreniemająnic
wspólnegozdiagnozą(np.różnekoncepcjebor-
derline)
Wpływniepewnościdiagnostycznejprzypodejmo-
waniudecyzjiorozpoznaniu(np.zaburzenietypu
borderline,zaburzenieschizoafektywne)
Wnioskowanieodiagnozienapodstawiepojedyn-
czegoobjawu(np.histeryczność=histeryczne
zaburzenieosobowości)
Błędnewyciąganiewniosków(np.efekthalo)
Tabela2.12.MożliweŹródłabłędówwprocesie
diagnostycznym
żyuwzględnićjakoczynnikipomyłeklubczynni-
#
błędów
ródła
Poziomybadania
kipodstawowe,np.zakłóceniauwagipostronie
Objaw
Zespół
objawów
Diagnoza
diagnosty.
Wtabeli2.13zebranoopróczwymienionych
Zmienność
X
X
X
jużźródełbłędówtakżeinne,spotykaneczęsto
podmiotowa
wdiagnostycezaburzeńpsychicznych.Dotyczą
Zmienność
X
X
X
onezjednejstronynieprzestrzeganiaformalnych
sytuacyjna
zasaddiagnostycznychaktualnychsystemówkla-
Zmienność
(X)
(X)
X
syfikacyjnych,azdrugiejnp.wpływuwłasnych
informacyjna
teoretycznychkoncepcjizaburzeńczyteżpopro-
Zmienność
X
X
X
stubłędnegownioskowania.
obserwacyjna
Dokontr
oliieliminacji
i
i
i
i
jiwymienionychźró-
Zmienność
-
X
X
dełbłędówstosujesięróżneśrodkipomocnicze.
kryteriów
Wwiarygodnymuchwyceniuobjawówmożepo-
X=zdarzasię,(X)=czasamizdarzasię,
-
=nie
mócglosariuszzwykazemidefinicjąfenomenów
zdarzasię
psychopatologicznych,takijakwsystemieAMDP
(AMDP,2000)(rozdz.1).Przyocenieróżnorod-
nychmanifestacjiobjawówprzydatneokazałosię
nośćinformacyjna)iocenieobjawów(zmienność
opisanieichnaskali(definicjaróżnychstopnina
obserwacyjna)zabrakizgodnościdiagnostycz-
skali,np.fenomen61wgAMDPwzubożenieafek-
nychodpowiedzialnebyływ62,5%rozbieżności
tu”:lekkie=pacjentmanifestujewprawdzieróżne
wnomenklaturze(przeglądwStieglitz,2000).Do
nastroje,alewpodobnysposób,np.odcieńde-
podobnychwynikówdoszedłWittchen(1993).
presyjny).
Oileróżnicewwyborzeisformułowaniupytań
Trudnościwuchwyceniuobjawumogąjed-
dotyczącychobjawówsąodpowiedzialneza60%
nakwynikaćnietylkozbłędnejlubnieprecyzyjnej
niezgodności,otylezachowaniepacjentaprzy
definicji,lecztakżezrozmaitychtechnikzadawa-
udzielaniuodpowiedzitylkoza9%.Innebadania
niapytańprzezdiagnostów(zmiennośćinforma-
wykazałyponadto,żetakżezwykłebrakiwiedzy
cyjna).Wtymprzypadkupomocneokazująsię
ostosowanychsystemachdiagnostycznychnale-
przewodnikidozbieraniawywiaduwzględnie
30
