Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Klasyczneujęciainteligencji
17
nościumysłowychjestzwiązanazmateriałem–chodzituomateriałfiguralny,
symboliczny,semantycznybądźbehawioralny.Jednocześniekażdazezdolno-
ściumysłowychmusiwyzwolićprocespoznawczy,którypozwolidojśćdoroz-
wiązania,czyliosiągnąćzamierzonyprzezjednostkęcel.WedługGuilforda,
istniejepięćrodzajówprocesów:poznawanie,pamięć(pamiętanie),wytwarza-
niedywergencyjne,wytwarzaniekonwergencyjneiocenarezultatówmyślenia.
WytworywymienianeprzezGuilfordato:klasy,relacje,systemy,przekształ-
ceniaorazimplikacje.Wwynikuprzemnożeniatrzechczynników:„materiał
razyoperacjarazywytwór”,badaczotrzymał120różnychszczegółowychzdol-
ności,doktórychnastępniewymyślałjednostkitestowe.Wspominającomo-
deluGuilforda,wartochybanadmienić,żemodelintelektuzawierający120
szczegółowychzdolnościbyłraczejpunktemwyjściawwyliczającejkoncepcji
niżpunktemdojścia,czyliuznaniem,żejesttowyliczeniekompletne.Wswo-
ichpóźniejszychpracachGuilfordpostulowałzresztąistnienie150,awjednej
znich–nawet180szczegółowychzdolności.Zwiększenieliczbyelementar-
nychskładnikówstrukturyintelektubyłowynikiempodzieleniaw1985roku
przezGuilfordamateriałufiguralnegonadwaszczegółowerodzaje:elementy
wizualne(wzrokowe–visualcomponentsF-V)orazelementyokreślanemia-
nemsłuchowych(auditorycomponentsF-A).W1988rokuzaśpodzieliłpamięć
nadwarodzaje:długo-ikrótkotrwałą,czegoskutkiembyłwzrostliczbyczynni-
kównajpierwdo150,anastępniedo180.
Wartowspomnieć,żeanalizymodeluGuilfordasądośćpopularnewSta-
nachZjednoczonych.Itaknaprzykładwdwóchartykułach(Chen,Michael,
1993;Michael,Bachelor,1992)przezstudiazwykorzystaniemkonfirmacyj-
nejanalizyczynnikowejdowodzisięhierarchicznejstrukturymodelu,który
wzałożeniumiałbyćmodelemczynnikówrównorzędnych.Szczególnauwaga
należysięartykułowiS.A.CheniW.B.Michaela(1993),którzywswejpracy
starająsięzlokalizowaćpierwszo-idrugorzędoweczynnikiszczegółoweskła-
dającesięnazdolnośćokreślanąjakotwórczainteligencjaspołeczna(creative
socialintelligence).Inteligencjata,zdaniemautorów,jestzespołemzdolności
pojawiającychsięnaróżnychpoziomachwsytuacjirozwiązywaniaproblemów
społecznych(tamże,s.628).Analizyczynnikoweprzeprowadzonenarezulta-
tachtestówmierzącychtęinteligencjęwykazałyjejdużązłożoność(uzyskano
rozwiązania9-,10-,11-,12-,13-i14-czynnikowe),comożewskazywaćrównież
naniezbytdobrydobórtestówiichniskątrafność.
