Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Pojęciekontroliśrodowiskowej
19
WSłownikujęzykapolskiegospotykamydwaokreśleniakontroli5:pierwszejakopo‑
równaniestanufaktycznegozestanemwymaganym,rozpatrywanieczegoś;docho‑
dzenieczegoś,wnikanie,wglądwcoś;nadzórnadczymś,nadkimś;drugie-jako
instytucjalubosobasprawującenadczymśnadzór,sprawdzającecoś;kontroler,kon‑
trolerzy.
Wprakseologiikontrolajestwarunkiemsinequanonkażdegocykludziałaniazor‑
ganizowanego,definiowanegojakoporównaniewynikudziałaniazjegocelempo
to,abydokonaćocenysprawnościdziałania(zprakseologicznegoaspektuwidze‑
nia),iwprzypadkudziałaniapowtarzalnegowprowadzićmodyfikacjęwodniesieniu
docelulubposzczególnychczłonówdziałania6.
Dośćciekawejestujęciekontroliwteoriiorganizacjiizarządzania.Kontrolatrakto‑
wanajesttujakoetapcykludziałaniazorganizowanegooraznieodzownyskładnik
funkcjizarządzaniaikierowania.Służyonakierownictwudosprawdzaniaiocenia‑
nia,czypodległejednostkiorganizacyjnewykonująswojezadania,pozwalanawy‑
krywanienieprawidłowościizapobieganieniekorzystnymzjawiskom7.Zpowyż‑
szegowynika,żekontrolawteoriiorganizacjiizarządzaniawystępujewpowiązaniu
zpojęciemkierowaniaizarządzania8.Analizującpojęciekontroliwujęciunauki
oorganizacjiizarządzaniu,D.Wacinkiewiczwyróżniłczteryrudymentarnefazy
(kroki,etapy)9.Pierwsząfaząjestustalenienorm(wzorców,standardów,celów)ime‑
todpomiaruefektywności.Drugą-jestpomiarefektywności.Trzecią-sprawdzenie,
czyefektywnościsązgodneznormami.Czwartąnatomiast-jestocenawyników.
Dlaokreśleniakontrolimająznaczeniebadaniaprowadzonewdoktrynienaukiad‑
ministracjiinaukiprawaadministracyjnego.ZdaniemJ.Bociakontrolaregulowana
normamiprawnymizwyklejestnazywanakontroląprawną10.
Wliteraturzeprzedmiotupojawiasięwieleokreśleńanalizowanegopojęcia.Wtym
miejscuprzytoczonezostanątylkowybranedefinicje11.
ZdaniemZ.Leońskiego„problemkontroliwadministracjipublicznejwystępuje
wdwóchukładach:chodzizjednejstronyokontrolęadministracjipublicznejprzez
5SłownikjęzykapolskiegoPWN,A-K,red.H.Szkiłądź,S.Bik,M.Krajewska,E.Sobol,C.Szkiłądź,
Warszawa1998,s.939.
6T.Pszczołowski,Małaencyklopediaprakseologiiiteoriiorganizacji,Wrocław1978,s.104.
7A.Pakuła,Planowanieikontrolowanieworganizacji[w:]A.Chrisidu‑Budnik,J.Korczak,A.Pakuła,
Naukaorganizacjiizarządzania,Wrocław2005,s.463;J.Zieleniewski,Organizacjaizarządzanie,Warsza‑
wa1971,s.200-203.
8D.Wacinkiewicz,Kontrolainadzórwprawiekomunalnym,Warszawa2007,s.126in.Zob.literaturę
tamcytowaną.
9D.Wacinkiewicz,Kontrolainadzór…,s.130-132.
10J.Boć,T.Kuta,Prawoadministracyjne.Zagadnieniapodstawowe,Warszawa1984,s.180.
11Szerzejnatentematzob.J.Jagielski,Kontrolaadministracjipublicznej,Warszawa2018,s.20-23.
