Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Z.DZIUBIŃSKI
noitosamodoświadczenie”33.Człowiekjestbytem,alebytemnaturalnym,
ludzkim.Ludzkim,oznacza,żejestinnyodprzyrody,jakopodmiotspołeczny
mazdolnośćjejprzekształcania,aletakżedziękiposiadaniuduszynieśmier-
telnej,jestpowołanymdożyciainnego.Ztakiegousytuowaniaczłowieka
płyniedwojakiegorodzajupowinność:dodoskonalenialudzkiegoświataoraz
otwarciagonazbawienie.
Mounieroponowałprzeciwróżnymformomdualizmu.Kwestionował
skrajnykartezjańskidualizm,separującyduszęiciało,pozbawiającyczło-
wiekanaturalnejjedności.Przeciwstawiałsiętakżeumiarkowanemu,ary-
stotelesowskiemudualizmowi,któryobciążonyzostałpiętnemstatycznego
rozumieniaczłowieka.
Mimotego,Mounierniewypracowałspójnejkoncepcjiwewnętrznej
strukturyczłowieka.Ciałoiduszastanowiłydlaniegowyrazróżnychpłasz-
czyznjednejrzeczywistości.
Mounier34krytykującwspółczesnyspirytualizmskłaniasięwkierunku
naturalizmuontologicznego,dająctakącharakterystykęosoby35:„Osobawy-
rastaznatury.Człowiekjestciałemztakiegosamegotytułu,zjakiegojest
duchem;jestcałyciałemicałyduchem.(...)Niemawemnienic,wyznaje
Mounier,cobyniebyłozmieszanezziemiąikrwią.(...)Człowiekjestbytem,
alebytemnaturalnymludzkim”36.
Mounierakoncepcjastrukturyczłowiekajesteklektyczna,alemimo
tego,wyraźniedajesięzauważyćdążnośćdodowartościowaniaciałaiwszel-
kiejaktywnościsłużącejjegorozwojowi.Wartośćciałaludzkiegouzasadniał
przedewszystkimpotrzebąwiększejaktywnościludzinarzeczdoskonalenia
świata.Dotegopotrzebnisąludziezdrowiisprawnifizycznie,posiadający
dynamizmimłodzieńcząfantazję,niezbędnądopodjęciawyzwaniawspół-
czesności.Zawartajestwtymrównieżaprobatagierizabawruchowych,
gimnastykiisportu,dziękiktórymstajesiębardziejrealneurzeczywistnienie
człowiekasilnego,prężnegoidynamicznego,zdolnegodopodjęciatrudów
przekształcaniaświata.
WzorowaniesięMounieranafilozofiiNietzschegonadałojegometodzie
charakteruofensywnego,krytycznego,zdecydowanegowanaliziezjawisk
iwydarzeńpierwszejpołowyXXwieku.Mounierprzeniósłodpowiedzial-
nośćzalosyświatanaczłowieka.Uznał,żecałaludzkośćwinnasięwłą-
33
Zob.E.Mounier(1964),Wprowadzeniedoegzystencjalizmów,Kraków,Znak,s.28.
34
ZagadnienietorozwinąłZ.Dziubiński(1992)wpracyFilozoficzno-teologicznepodstawysa-
lezjańskiegosportuwychowawczego.W:Sportiwychowanie,Warszawa,SALOSRP,ss.7-17.
35
E.Mounierpodstawowezałożeniaswojejteoriiosobywyłożyłwpracach:Traiteducarac-
tere.W:oeuvres,Paris(1961-62);Qu’est-cequelepersonnalisme?op.cit.orazLepersonnal-
isme,op.cit.
36
Zob.E.Mounier(1960),Cotojestpersonalizm,Warszawa,Znak,ss.21-23.
