Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Z.DZIUBIŃSKI
WspólnącechąpersonalizmuspołecznegoE.Mounieraiewolucjonizmu
P.TeilhardadeChardin40jestdążnośćdopogodzeniatradycyjnejantropologii
katolickiejzwartościamiświataprzyrodzonegoitymwszystkim,codlaczło-
wiekawtymświeciejestważneicenne.
1050Ciałowkoncepcjiewolucjonistycznej
P
0TeilhardadeChardin
Niewielubyłowostatnichczasachautorówchrześcijańskich41,którzyby
wzbudzilitylenamiętnychkontrowersjicoP.TeilharddeChardin42.Dzieło
iżycieTeilhardapełnebyłynapięćisprzeczności43.Zjednejstronybuntwo-
bectradycjitomistycznej,zdrugiejnatomiastpokorawobeczwierzchności
kościelnej,krytykaalienacjireligijnejipozostawanienauboczudokonują-
cychsięprzemianwświecie,pochwałapostępówwiedzy,naukiitechniki
iłączenieichzprawdamiobjawienia.TymconoweuTeilharda,niesąani
osiągnięcianaukowe,anikoncepcjareligijna,alefakt,żetedwaświaty,świat
naukiiświatwiary,którewiększościnaszychwspółczesnychwydająsięjeśli
niewrogie,towkażdymrazierozdzielone,stanowiłydlaniegojedenświat
wpodziwugodnejharmoniimyśliiżycia.Podstawowymproblememewo-
lucjonizmuTeilhardabyłouzyskanieodpowiedzinapytanie:„jakpogodzić,
anastępniezasilać–miłośćdoBogaizdrowąmiłośćdoświata,wysiłekode-
rwaniasięiwysiłekrozwoju”44.
Podstawowepytaniebrzmiało:czyświatstworzonyprzezBogajest
światemdokońcastworzonym,czyteżdanymczłowiekowidodalszegodo-
skonalenia?OdpowiedźTeilhardabyłajednoznaczna:światstworzonyprzez
Bogazostałczłowiekowizadanyijegozadaniemjestkontynuowanietego
dzieła.„Dlatego(...)wszyscywinniśmypatrzećnaprzedmiotnaszejpracy
jakonawyjścieotwartekunajwyższemuspełnieniunaszejistoty”45.Złymi
40
NiniejszyfragmentzostałprzygotowanynapodstawiepracyZ.Dziubińskiego(1992),War-
tościciałaikulturyfizycznejwewspółczesnejfilozofiikatolickiej,RocznikiNaukoweAWF,
Warszawa,ss.57-80.
41
EwolucjonistycznakoncepcjaP.TeilhardadeChardinzostałaprzedstawionaprzezZ.Dziu-
bińskiego(1987)wpracyKoncepcjaczłowiekaPierreTeilhardadeChardin,RocznikTeolo-
gicznyChAT,z.1,ss.35-57.
42
Por.K.Kłósak(1960),SpóroOrygenesanaszychczasów,Znak,nr68-69,s.253.
43
Francuskiuczony,jezuitainteresowałsięfenomenemczłowiekawróżnychjegoaspek-
tach:przyrodniczo-empiriologicznym,filozoficznymiteologicznym.Por.E.Rideau(1965),La
penseeTeilharddeChardin,Paris.Por.H.Cuypers(1967),LebenundDenkenPierreTeilhard
deChardins,FrankfurtamM.
44
Zob.P.TeilharddeChardin(1964),ŚrodowiskoBoże,Warszawa,PAX,s.17.
45
Ibidem,s.30.
