Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dałimposmakowaćsłodyczyzwycięstwaipokoju,nawetjeżelitrwałotozaledwiekilkadziesięciolecilub
niewieledłużej.Stałsięondoskonałymsymbolemwładzymonarszejorazkultury,którezostałyutracone
wmomencie,kiedydziedzictwemCeltówzawładnęliSasi.Próżnenadzieje,żekrólestwoikulturabędąmogły
byćpewnegodniaodbudowane,zostałyucieleśnionewosobliwymprzekonaniu,żeArturjakimśsposobem
uniknąłśmiercipodCamlann,anawetnigdynieumarł,alezasnąłwjaskinilubpodwzgórzem,oczekując
nadzień,wktórymbędziemógłsięzbudzićiprzepędzićkażdegowroga,któryzbliżysiędowybrzeżyBrytanii.
Arturstałsięzatemkimświęcejniżtylkokrólem–stałsiębogiem.
Właśnietakiewyobrażeniekróla-wojownikażyjącegowwiekachciemnychmiałaśredniowieczna
arystokracja.Arturprzypominałtuwyblakłe,postrzępioneizniszczonechorągwiewojennewiszącewkaplicy
królewskiej,którerównieżwydzielaływońświetlanejprzeszłościibyłyświadectwamicnótnieosiągalnychdla
żyjących.ŚredniowiecznikrólowieAngliistaralisiębyćgodnymipamięciArturaisubtelnieidentyfikowaćsię
zjegoosobą,zarównopoprzezwizerunek,jakigenealogię.JednakArtur,któregostaralisięnaśladować,był
anachronizmem,postaciąmocnoprzerysowaną,ukazywanąnawzórśredniowiecznegowładcy.Taki
zmitologizowanyArturstałsięnarzędziemśredniowiecznychbrytyjskichpolityków.HenrykIIusiłowałdowieść,
żeArturfaktycznienieżyje,abypozbawićjakiejkolwieknadzieiCeltówutrzymujących,żemożeonpowstać
dowalkiprzeciwkoPlantagenetom.Istniejąnatentematsprzeczneopinie,aleprawdopodobnieztejprzyczyny
w1180rokuHenrykIIzaaranżowałwGlastonbury„odnalezienie”trumnyArturaijegoekshumację.Wiemy,
żekiedywładcatenodwiedziłDyfedwroku1179,spotkałbarda,któryzdradziłmu,gdzieznajdujesięgrób
Arturaiopowiedziałlegendęoponownymprzybyciukróla5.JeżeliwięcszczątkiArturazostałybyodnalezione,
jegopowrótbyłbyniemożliwy.
Historiapowtórzyłasięstolatpóźniej,kiedyEdwardIpodporządkowałsobieWalię.Abyuzmysłowić
Walijczykom,żeArturniemożepowrócić,abyimpomóc,w1278rokuprzybyłdoGlastonburyiwydobył
szczątkiztrumny,wystawiającjenawidokpublicznyiostentacyjniezapewniając,żepochowajewmiejscu
bardziejtegogodnym,wcentralnejczęścikościołamiejscowegoopactwa.W1283rokuEdwardIprzebywał
wAberconwy,majączesobązbiórreliktów,wśródktórychznajdowałysięsymbolemonarszestarożytnych
królówbrytyjskich.Byłatamtakżekorona,rzekomonależącadoArtura,dziękiczemuEdwardwyraźnie
sygnalizował,wsposóbtypowydlaśredniowiecza,swojeprawadotronuArtura.Abyniktniemiałwątpliwości,
angielscykronikarzeopisalitonastępująco:„iwtensposóbchwałaWalii[…]zostałaprzeniesiona
doAnglii”6.EdwardIIIposzedłnawetkrokdalejwidentyfikowaniusiebiezArturem,poważnierozważając
odtworzenieOkrągłegoStołujakozakonurycerskiego.Ostateczniejednakzmieniłzamiaryiw1348roku
ustanowiłOrderPodwiązki,którynaśladowałarturiańskiorderrycerzyOkrągłegoStołu.
Arturzacząłbyćpostrzeganyjakowzorzecwładzykrólewskiej.Zrządzeniemlosudwajksiążętazrodu
królewskiegooimieniuArturostatecznieniezostaliwładcamiAnglii:jedenzostałzamordowany(nazlecenie
królaJana),natomiastdrugiego,starszegobrataHenrykaVIII,zmogłaśmiertelnachoroba.CnotyArturanie
miałygranic.Byłonsłynnymwojownikiemisprawiedliwymprzywódcą,mentoremmłodychiobrońcąświata
celtyckiego,mścicielemkrzywd,egzekutoremprawainajwyższymautorytetemwokresiezagrożenia.Krótko
mówiąc,byłonnajlepszyminajwspanialszymzkrólówiwydawałosięczymśnaturalnym,żeażdoczasów
WiktoriiiAlbertabyłpostrzeganyjakonajwspanialszywzorzecdlabrytyjskiegomonarchy.
PostaćArturarozpalaławyobraźnięnietylkokrólówiksiążąt,lecztakżezwykłychludzi.W1220roku
pewienopatwykorzystałArturawdesperackiejpróbiezwrócenianasiebieuwagipodległychmumnichów.
„Widząc,jakwieluśpi[wkapitularzu],niektórzynawetchrapią,zapłakał:»Słuchajcieuważnie,bracia!Powiem
wamcośnowegoiwspaniałego.Byłwalecznykról,któremunaimięArtur!«.Poruszyłotowszystkimi
wpomieszczeniu.Czyżniedotarlionidosmutnejdoliny,jeżeliniemogliwytrwać,abywysłuchaćświętych
rzeczy,abylipełninapięcia,słyszącwzmiankęoArturze?”.
Siłatychemocjibyłaniezmiennaniezależnieodmiejsca.Wroku1113wBodmingrupamężczyznpobiłasię
dokrwi,spierającsięoto,czyArturjestmartwy,czyteżnie.WspółcześnieosobaArturaniewywołuje
ażtakiegoporuszenia,alesprawajestwciążintrygująca.Częściowowynikatozfaktu,żeArturaotaczaaura
