Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iwykorzystującegooddziałyjeźdźców,abygromićpieszychSasów.Pomysłzkawaleriąożywiłresztęteorii
Collingwooda,zktórychwiększość–byćmożezbytłatwowiernie–opierałasięnazałożeniach,żelistabitew
podanaprzezNenniuszajestprawdziwaiżeichnazwymożnautożsamićzeznanymipóźniejmiejscami.Miejsca
tesąbardzooddaloneodsiebie,codowodzi,żeArturmusiałbyćbardzomobilny.PomimożeKennethJackson
odrzuciłwieleelementówzteoriiCollingwooda,onrównieżposzukiwałprawdopodobnychlokalizacjibitew
zespisuNenniusza,potwierdzającichdużegeograficznerozproszenie.JacksonuważałArturazapostać
prawdopodobną,chociażniedokońcarealną.Jeżelijednakżył,był„najwspanialszym,znakomitymbrytyjskim
dowódcą”działającymgłówniewpołudniowejBrytanii8.
InformacjedotycząceGlastonburyiCadburyCastlewspierająhipotezępostrzegającąArturajakopostać
historyczną9.IdeataosiągnęłaswojeapogeumwważnejpracyJohnaMorrisaz1973roku,TheAge
ofArthur,któradowodzijegokrólewskiego–wręczimperialnego–statusu.Byłtopewienszczyt
zainteresowaniatąpostacią.Whistorii,podobniejakwpolityce,istniejeokresowyefektwahadła,najpierw
narzeczhistorycznościArtura,poktórymnieuchronnienastępujedrugi,zaprzeczającyjegoistnieniu.
Wokresiepo1973rokudoantyarturiańskichpisarzyzaliczyćmożnaDavidaN.Dumville’a[1977]iPetera
Salwaya[1981].Dumvillewmiażdżącysposóbskrytykowałzastosowanieźródełwalijskichjakodanych
historycznych,cospowodowało,żezainteresowanienaukowehistorycznymArturemporazkolejnyustało–był
toczasLeslieAlcocka,posuwającegosięwręczdoagnostycyzmu,czyPhilipaRahtzapodchodzącegodoArtura
nazasadzie:„tonietemat”10.NickHighamtraktujetękwestięwsposóbbardziejlekceważący:
Jakopostaćhistoryczna[Artur]powinienbyćrazjeszczepogrzebanyjakobezpodstawneiretrospektywne„włamanie”doVwieku.Nie
tylkosamArturnieistniał,aleniemniejfikcyjnybyłrównieżwiek,którydoprowadziłdojegopojawieniasię11.
NajbardziejzaciekłymprzeciwnikiemhistorycznościArturajestOliverPadel12.Jegoargumentyitezybędą
rozważanewodpowiednichpunktachniniejszegoopracowania.Należytuodrazustwierdzić,żeniezwyklesilny
wpływpracyPadelaz1994rokuwynikaprzedewszystkimznagromadzeniasceptycznych,chociażsłabo
udokumentowanychinformacji.Twierdzionnaprzykład,żewzmiankaoArturzewszóstowiecznympoemacie
„Gododdin”możebyćfragmentemdodanymwwiekuIX.Niemajednakżadnychargumentów,któremogłyby
poprzećtętezę,pozatymnieuciekamysiędotegotypuargumentacjiwstudiachdotyczącychwieków
późniejszych(czyteżwcześniejszych,jeżelichodziościsłość).Wdrugimprzypadkumożemyzastanowićsię
nadcytowanymprzezPadelapoematemzXwieku,zatytułowanym„ProroctwoBrytanii”,wktórymArtur
wogólesięniepojawia.Czyjesttojednakwystarczającydowódnato,żeArturnigdynieistniał?Współczesne
gazetyniemusząwspominaćokrólowejElżbiecie,alewnioskowanienatejpodstawie,żeZjednoczone
Królestwostałosięrepubliką,byłobyzbytpochopne.
PostawaPadelawobecArtura,zakładająca,żewszystkiedotyczącegowzmiankimusząbyć
niehistorycznymi,późnymi,anachronicznymidodatkami,bliższajestjednakteoriispiskowejniżhistorii.Jego
metodapoleganapostawieniunapierwszymplaniemitycznejosobyArtura,anastępnieudowodnieniu,żetobył
pierwotnyArtur,apseudohistoryczneszczegóły,takiejakbitwyidaty,zostałyprzypisanedoniegopóźniej.
Padelznalazłinteresująceparalelezirlandzkimbohateremludowym,Fionnem,alequasi-historyczneszczegóły
dodanedoopowieścionimsącałkowicienielogiczne.Miałonwalczyćzwikingami,chociażzmarłwroku
28313.Towłaśnienajbardziejstoiwsprzecznościzesposobem,wjakipostrzegacałątęsytuacjęPadel.
TymczasemArturswojegłównewyprawywojennemiałorganizowaćpomiędzyrokiem516a537,kiedy
toponiósłklęskępodCamlann.Jesttodokładnietenokres,wktórymfaktyczniemógłorganizowaćswoje
zwycięskiekampanieprzeciwkoSasom.
WyraźnąrysąwscenariuszuPadelajestfakt,żejegoArturjestlegendarnymszóstowiecznymbohaterem
ludowym,obrazem,doktóregozostałydopisanewwiekachVIIiVIIIelementyhistoryczne14.Problemem,który
siętujednakpojawia,jestszybkość,zjakąfikcjamiałastaćsięfaktem.Innąsprawąjest,żerzekome„walijskie
uhistorycznienie”Arturajestzgodnezwiedząnatematfaktówhistorycznychoraz,czegodowiodąkolejne
rozdziałyniniejszejksiążki,wiarygodnewkontekściezarównohistorii,jakiarcheologii15.Kolejnym,imoim
