Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
SEKCJAA‒KOMÓRKI
Powstanieiewolucjakomórek
Mimoolbrzymiejróżnorodnościsystemówożywionychwszystkieorganizmyżyjące
naZiemisąuderzającojednorodnenapoziomiemolekularnym,cowskazuje,że
pochodząodwspólnegoprzodka.Życiepojawiłosięprzynajmniej3,8miliardalat
temu,chociażto,jakzostałoonozapoczątkowaneijakpowstałapierwszakomórka,
jestprzedmiotemdyskusji.Eksperymentalniewykazano,żewwarunkach,jakie
występowaływpierwotnejatmosferzeZiemi,wtakzwanejerzeprebiotycznej,
cząsteczkiprostychzwiązkóworganicznychmogłypowstać,anastępniesponta-
niczniepolimeryzowaćwmakrocząsteczki.Kolejnymkrytycznymkrokiembyło
uzyskanieprzezmakrocząsteczkizdolnościdosamoreplikacji(autoreplikacji),
comożnazaobserwowaćobecniewprzypadkukwasównukleinowych1,orazdo
katalizowaniainnychreakcji-wykazanotowprzypadkukwasurybonukleinowego
(RNA)(patrztematG1).Przypuszczasię,żepierwszakomórkapowstaławwyniku
otoczeniasamoreplikującegosięRNAbłonązbudowanązfosfolipidów(patrz
tematE1),cooddzieliłownętrzekomórkiodotaczającegojąśrodowiska.Makroczą-
steczkiotoczonebłonąmogłybyćutrzymywanejakojednostkazdolnadosamore-
plikacjiipodlegającadalszejewolucji,codałopoczątekróżnorodnościformżycia
występującychwspółcześnienaZiemi.Analizasekwencjinukleotydowychkwasu
deoksyrybonukleinowego(DNA)(patrztematF1)uróżnychorganizmówpozwo-
liłanaodtworzenieprzypuszczalnejdrogiewolucjiodkomórkiwspólnegoprzodka
dowspółczesnychkomórekiorganizmów(rys.1).
Wświecieożywionymwyróżniasięzatemtrzygłównedziałyczydomeny:bakterie,
archeonyieukarionty(patrztematA2).Bakterie,takiejakEscherichiacoli(E.coli)
orazgatunkizrodzajuBacillus,jakrównieżcyjanobakterie(fotosyntetyzująceniebie-
skozielonesinice)toprokariontypowszechniespotykanewglebie,wodzieiżyjące
wewnątrzlubnapowierzchniinnychwiększychorganizmów.Archeonyzamieszkują
niezwykłeśrodowiska,jaksolanki,kwaśnegorąceźródłaigłębinyoceanów.Należą
donichbakteriesiarkoweimetanogenne(metanogeny),chociażniektórewystępują
wmniejnzłowrogich”środowiskach.
Prokarionty
Prokariontysąnajliczniejszymiinajbardziejrozpowszechnionymiorganizmami
naZiemi.Sątakklasyfikowane,ponieważniemająjądrakomórkowegowydzielo-
negobłoną.Prokariontyobejmujądwieoddzielne,alespokrewnionezesobągrupy:
bakterie(eubakterie-bakteriewłaściwe)orazarcheony(archebakterie).Tedwie
odrębnegrupyprokariontówrozdzieliłysięwcześniewhistoriiżycianaZiemi(rys.1).
1Kwasynukleinowewewspółczesnychkomórkachnieulegająautoreplikacji-zachodziunich
replikacjazudziałeminnychcząsteczek(przyp.tłum.).
