Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
2.Konstrukcjelekkie–istota,rodzaje,realizacja
Jakjużwspomnianowp.2.1,pierwowzórdooptymalizacjiukształtowaniastanowiza-
chowaniesiębiologicznychnośnikówobciążeńpodczasichwzrastania(np.kościczypni
drzew).Podobniejakwprzyrodzie,silnieobciążonemiejscazostająwzmacniane,amniejob-
ciążonemogąbyćredukowane.Wtensposóbpowstająnorganicznierozrośniętepowierzch-
nie”,któredrastycznieobniżająnaprężeniawywoływanekarbemiryzykopęknięciawtych
krytycznychobszarach[151.
2.5.Technikikonstruowaniaatechnikikształtowania
Materiaływkonstrukcjachlekkichniewykazujązazwyczajwłaściwościizotropowych,bo-
wiemwrzeczywistychwyrobachprzeważająwyraźneanizotropiewłaściwościmechanicz-
nychifizycznych.Powodemtegosązjednejstronyspecyfikawybranychsposobówkształ-
towania,zdrugiejzaśwystępująceróżnicewobciążalności,np.materiałówkompozytowych
wkierunkuzgodnymzprzebiegiemwłókiemiwpoprzecznymdonich(rys.2.17).
Typowyprzebiegwłókien
pospęczeniukołnierza
a)
Prostopadlenadcięte
b)
włóknaskrawaniem
Rys.2.17.Uszkodzeniawyrobu
włańcuchuprocesowym,spowodo-
waneniekorzystnymdostosowaniem
ukształtowanegoplastycznieprze-
bieguwłókiendopóźniejszychope-
racjiobróbkiskrawaniem;a)wypra-
ska,b)wyróbposkrawaniunagoto-
wo[10]
Zawszenależyuwzględniaćspecyficznedladanegosposobuwytwarzaniawłaściwościmate-
riału,gdyżbędąsięonekształtowaćinaczejwblaszewalcowanejlubodlewiegrubości5–10mm,
ainaczejwpółwyrobieogrubościścianek≥100mm.Trzebatakżebraćpoduwagęograniczenia
geometriiwyrobu,uwarunkowanewytwarzaniem,takiejakuskokigrubościścianek,podcięcia
czystanynaprężeńwłasnych.Ichukierunkowanieiwielkośćsąnierozerwalniezwiązanezpro-
cesemwytwarzania,comożemiećwpływm.in.naniepożądaneskrzywieniawyrobupoobrób-
cemechanicznejlubkońcowejobróbcecieplnej.Takwięc,konstruktorpodczastworzeniaprojek-
tumusiliczyćsięzprocesemwytwarzaniakonstrukcjiitonietylkowodniesieniudoustalania
geometrii,aletakżerozlicznychkorzyściwynikającychpodczasrealizacjiłańcuchaprocesowego.
Znacznąrolęodgrywająprzytymaspektyekonomiczne,np.wykorzystywanieprocesówwysoko-
temperaturowychdocieplno-mechanicznejobróbkiwyrobówwcelupolepszeniaichwłaściwo-
ści.Uzyskiwanieoptymalnychwynikówjestbowiemmożliwetylkopodokładnymrozpoznaniu
specyfiki,zaletigranicstosowalnościsposobuwytwarzania,np.przezceloweoddziaływaniena
kierunekprzepływumateriałupodczaskształtowaniaplastycznego[121.
2.5.1.Wpływobjętościowegokształtowaniaplastycznego(naprzykładziekucia)
Wprocesieobjętościowegokształtowaniaplastycznego,którymożnaprzeprowadzaćwsta-
niezimnym,ciepłymigorącym,półwyrób–zwykorzystaniemoprzyrządowania–zostaje
