Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
Właściwościmetalilekkichiichstopów
4.1.Aluminiumijegostopy
4.1.1.Zaryshistoriiiprodukcjialuminium
Jużnapoczątkunaszejeryrzymskihistoryk,PliniuszStarszy(23–79),określiłwpracynHistori-
canaturalis”naturalnyałunit(związekglinowo-potasowy)jakonalumen”.Pozyskiwaneznie-
gosolebyłystosowaneprawdopodobniejużok.1000r.p.n.e.przezEgipcjan,anastępnieprzez
Greków
,jakteżwstarożytnychChinach,jakośrodekwiążącyfarbmalarskichitekstylnych.
DopierowpołowieXVIIIw.niemieckichemik,AndreasSigismundMorggraf(1709–
1782),rozpoznałmateriałpodstawowyałunu–tlenekglinu,stanowiącyzwiązeknieznanego
dotądmetaluztlenem.Wtensposóbmetaltenzaistniałporazpierwszywnauce,chociażnie
zostałjeszczewówczasuznanyjakosamodzielnymetal,gdyżwprzyrodziewystępujetylko
wzwiązkachztlenemikwasemkrzemowym.
W1807r.angielskiemuprzyrodnikowi,sirHumphreyowiBartholomewowiDavy’emu
(1778–1829)udałosięwytworzyćnaułameksekundyaluminiumztlenkuglinuiwtenspo-
sóbudowodnićjegoistnienie.Nadałmutakżenazwęaluminiumwnawiązaniudonalum”–
angielskiegookreśleniaałunu.
Wytworzenieczystegoaluminiumnastąpiłow1825r.,adokonałtegoduńskiprzyrod-
nik,HansChristianOersted(1777–1851).Stworzonometalowąbryłkę,któraprzypominabarwą
ipołyskiemcynę–takopisałonswojeodkrycie,jednakżezrezygnowałzdalszychdoświad-
czeńiprzekazałuzyskanewynikiniemieckiemuchemikowi,FriedrichowiWöhlerowi(1800–
1882).ZainspirowanyprzezOerstedawytworzyłonlepsząmetodączystealuminium.Później
zdołałwyprodukowaćaluminiumwwiększychbryłkachijakopierwszyokreśliłjegonaj-
ważniejszewłaściwościchemiczneifizyczne,m.in.gęstość,przewodnośćelektryczną,odpor-
nośćnakorozjęizapalność.ZkoleiRobertWilhelmBunsen,któryotrzymałmagnezprzez
elektrolizęzchlorkumagnezu,przeprowadziłw1854r.skutecznedoświadczeniadotyczące
pozyskaniaaluminiumprzezelektrolizęzchlorkusodowo-glinowego.
Prawiejednocześnieiniezależnieodsiebieinnychemikwpadłnapodobnypomysł.
MowajestofrancuskimchemikuHenrimEtienneSainte-ClaireDeville(1818–1891),który
w1854r.napodstawiewynikówWöhlerawprowadziłpierwszą,użytecznąmetodęprze-
mysłowegowytwarzaniaaluminium.Zastosowałon–podobniejakWöhler–jakomateriał
wyjściowychlorekaluminium,ajakoreduktortanisódzamiastdrogiegopotasu:sódłączy
sięprzytymzchlorem,tworzącchloreksodowy(sólkuchenną),resztęstanowialuminium:
AlCl
3+3Na→Al+3NaCl
Sainte-ClaireDevillenaŚwiatowejWystawiewParyżuw1855r.zaprezentowałwlewek
aluminiumjakonsrebrozgliny”,którywzbudziłogromnezainteresowanie.Wnastępnych
latachzałożył–przywsparciucesarzaNapoleonaIII–kilkafabryk,któreprzezkilkadziesiąt
latpokrywałyświatowezapotrzebowanienaaluminium.
