Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
1.Karierazawodowapodstawyteoretyczne
Wliteraturzeprzedmiotumożemydostrzecrównieżpróbyutożsamianiatermi-
nównrozwójzawodowy”znrozwojemkarieryzawodowej”.JakujmujetoA.Bańka,
karierastanowinwłasnośćjednostki”,dlategoteżrozwójzawodowymożnautożsa-
miaćzrozumieniemrozwojukarieryimożeonbyćtraktowanyjakoswegorodzaju
podstawakształtowaniakarieryzawodowej[Cybal-Michalska2012].
Większośćznanychteoriirozwojuzawodowegozakłada,żetrwaonprzezcałe
życieczłowiekaiwyodrębniasięróżnejegostadia,począwszyodokresudzieciń-
stwa,skończywszynaokresieemerytalnym.Natomiastkarierazawodowawtra-
dycyjnymujęciujednoznaczniekojarzonabyłatylkozokresemaktywnościzawo-
dowejjednostkiirozumiananajczęściejjakonwspinaniesięwgóręhierarchii
organizacyjnej”przezróżnestanowiskapracyipozycjezawodowe.
Współcześniekarierazawodowajednostkiujmowanajesttakżewaspekcie
całegojejżycia,poczynającodedukacjiwczesnoszkolnejprzezwszelkiepoza-
szkolnerozwijaniekompetencjipouczeniesięprzezcałeżycie.Karierazawo-
dowajestformąwyrażaniasiebieiurzeczywistnieniemswojejdrogiżyciowej,
jednostkabowiemprzezpracęmożezaspokajaćróżnepotrzeby,aspiracjeidąże-
nia,odnosićsukcesyczyteżchwiloweporażki.
Nakształtkarieryzawodowejjednostkimająwięcwpływnietylkojejindywi-
dualnepreferencjeiwybory,lecztakżetzw.strukturymożliwości,wramachktó-
rychludziepracują[Inkson2007].Należypodkreślić,uwarunkowaniastruktu-
ralnemogąstanowićograniczenieaktywnościzawodowejjednostkinarynku
pracylubteżmogąjejsprzyjaćibyćźródłempobudzaniamotywacjidodziałania
idalszegorozwoju.
1.2.
Wybraneteorierozwojukarieryzawodowej
Dobrzypracownicypotrzebująrosnąć,jakkwiaty.Jeśli,chcączapobiec
rozrostowirośliny,zredukujeszilośćdostarczonejwodylubświatła,wogóle
zahamujeszjejrozwój.Zaczynawiędnąć,płatkiiliścieusychająiodpadają.
Dokładnietosamodziejesię,gdyograniczaszrozwójpracowników.Jakośćich
pracyobniżasięznacznie,przestająwierzyć,żeto,jakwykonująswoje
obowiązki,jestważne.Cierpiązpowodubrakuuwagiizachętydopracy.
[Albright,Carr1997]
Problematykarozwojukarieryjakoodrębnejdyscyplinynaukowejwramach
naukozarządzaniuwyodrębniłasięwlatachsiedemdziesiątychubiegłegowieku3.
3Nauwagęzasługująm.in.prace[Super1976;Hughes1958;Hall1976;Schein1978;
Arthur,Hall,Lawrence1989].Zaprekursoraproblematykikarieryzawodowejidoradztwaza-
wodowegouznajesięF
.Parsona,któryuważał,żejednostkajestwyposażonawstałyiniepo-
wtarzalnywzórzdolnościorazcechosobowości,którenależydopasowaćdowykonywanego
zawodu.Podanoza[Miś2007a,s.30-34].