Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Karierazawodowapodstawyteoretyczne
jednostkęjakopodmiotbezpośrednioodpowiedzialnyzakształtswojejkariery
zawodowejorazteoriestrukturalneprzyjmującezałożenie,karierastanowi
aspektstrukturyorganizacyjnej,czylijestwarunkowanapolitykąorganizacyjną
icechamiwewnętrznegorynkupracy[Miś2007b,s.478-479].
Wieluautorówposługujesięzamienniepojęciamikarieryzawodowejirozwo-
juzawodowego(por.A.Pocztowski,M.Suchar,A.Bańka,T
.Listwan,G.Filipo-
wicziinni),niektórzyjednakstojąnastanowisku,żerozwójzawodowyjestpoję-
ciemnadrzędnym,ponieważdotyczycałegożycia,akarierazawodowaodnosisię
jedyniedookresuaktywnościzawodowejjakonprzebiegpracyzawodowejwkon-
kretnymmiejscupracy”[Wiatrowski2009,s.66;Kędzierska2012,s.79-80;
Strużyna,Madej2005].
Wwiększościteoretycznekoncepcjerozwojukarieryutrzymują,wybórza-
wodujestprocesemciągłymidynamicznym,anieaktemjednorazowejdecyzji
podejmowanejnapoczątkukarieryzawodowej,aprocestenrozpoczynasięjuż
wewczesnymdzieciństwieipraktycznietrwadozakończeniaaktywnościza-
wodowejdanejjednostki5.
Napotrzebyniniejszejpracyzostanąomówionewybraneteorierozwojuka-
rieryzawodowejjednostki,amianowicie:koncepcjaA.Roeteoriapsychodyna-
miczna;koncepcjaD.Superateoriaprocesuopisującawzoryrozwojukariery
zawodowej;modelheksagonalnyJ.Hollandateoriatreścibazującanateoriach
potrzebiosobowościjednostkiorazkoncepcjawyznacznikówkarieryE.Scheina
teoriaopartanazainteresowaniach[Miś2007b,s.478-485;Miś2007a,s.84-97].
Wybórtychteoriirozwojukarierypodyktowanybyłprzyjętąkoncepcjąniniejszej
pracyirealizacjąpodstawowychjejcelów.
1.2.1.
KoncepcjaA.Roe
Teoriarozwojukariery,określanamianemteoriipsychodynamicznej,autorstwa
A.Roeopierasięnazałożeniu,żewybórzawoduijegorealizacjaumożliwiajed-
nostcezaspokojeniejejpotrzebiaspiracji6.Natomiastpotrzebyzawodowedanej
5Przykłademtraktowaniawyboruzawodujakojednorazowejdecyzjiżyciowejjestteoria
cechiczynnikówF
.Parsona,dalejrozwiniętaizmodyfikowanaprzezJ.L.Hollanda.Podstawo-
wymizałożeniamitejteoriisą:koniecznośćdopasowaniacechdanejjednostkidowymagań
konkretnegozawoduorazistnieniedlakażdejjednostkitylkojednegooptymalnejwzorukarie-
ryzawodowej.Jednakże,mimopewnychmankamentówtejteorii,dotyczącychszczególnie
założeniadrugiego,niepodważalnymwkłademF
.Parsonajestjegotwierdzenieowpływie
napodjęcieświadomychdecyzjiowyborzezawoduposiadaniaprzezjednostkębogatejwiedzy
osobie,swoichkompetencjachipredyspozycjachorazwymaganiachstawianychprzezkon-
kretnyzawód[Ściborek2009,s.47-49].
6Podstawydlarozwojuteoriipsychodynamicznejdałakoncepcjaopracowanaprzez
E.S.Borodinaw1984r.,wktórejautorszczególnieakcentowałróżnorodnośćuwarunkowań
dotyczącychwyborówzawodowychjednostki,takichjak:czynnikiekonomiczne,kulturowe,