Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Jaworska-Witkowska,Kukulturowejkoncepcjipedagogiki.Fragmentyiogarnięcie,Kraków2009
ISBN:978-83-7850-349-1,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
Przedmowa–próbaogląduprzedpolatematyki
35
powiedzieć,żetoprzeoczeniejestnaturalnąceną,jakąpłacimyzazbytniezawężanie
zakresupenetracjihumanistykiijejdyskursówdonarracjizaprzysięgłych,praceta-
towychpedagogów,aniepedagogówznaturyrzeczy,czylitypupostawy).
Rekonstruowaniekryzysuteoriiwnaukachhumanistycznych?
Jakiesąjegoprzyczyny?
Jednąznajbardziejcharakterystycznychwłaściwościtegokryzysujestopór
wobectendencjitworzeniajednejwielkiejteorii(metateorii),pretendującejdowy-
jaśnieniacałościiogarnięciajejwstrukturydyskursywneprzezsiebieustanowione
iuprawomocnione,atakże,cocharakterystyczne,niechęćdoheterogeniczności
dyskursów,aprzynajmniejdoprzyjęciafragmentówkoncepcjiczytolerowaniafrag-
mentarycznościiniekompletności.ZdaniemR.Barthes!a:
Przychodzitakidzień,wktórymczujemypotrzebępoluzowaniateorii,prze-
mieszczeniadyskursu,idiolektu,którysiępowtarzainabierazwartości,abydoznał
wstrząsuprzezjegokwestionowanie(R.Barthes,1997,s.93)24.
Strategiedezintegracjipozorniespójnejcałościrozkwitłyjakoprzejawtroski
ouwolnieniemyśleniazgorsetublokującegodostępdonowychpokładówwyobraź-
ni,wrażliwości,odwagiinamiętnegopragnieniagłębiipełni(np.surrealizmwsztu-
ce,czyUsurracjonalizm”G.Bachelardawepistemologii).
Najważniejszymwątkiemkryzysuteorii,byłwątekkryzysuinterpretacji,tzw.
konfliktuinterpretacji(por.więcejnatentematw:A.Burzyńska,2006,s.18),buntu
wobechegemoniicałościidziałańtwórczychniosącychgruntowneprzemianymen-
talnościintelektualnej,jakchoćbywspomnianawyżejreorientacjarefleksjimetate-
oretycznej.Czyoznaczatorównieżdlapedagogikikoniecznośćzmianyprzekonań
natematmodelu,charakteru,języka,funkcjiipowinnościteorii?Cowięcej,rozpad
monolitycznejteorii,opartejnadeSaussure!owskimmodelujęzyka-systemu,zbiegł
sięzcorazchętniejszymuwzględnianiemkulturowo-antropologicznejperspektywy
teoriiorazzwykwitemUdyskursówparcjalnych”,występującychwfunkcjialterna-
tywnychjęzykówinterpretacji:kulturowych,genderowych,queerrowych,postkolo-
nialnych,etnicznych,rasowych,feministycznych.NastąpiłoporuszenieUzamrożonej
rzeczywistości[...]opartejnaopozycjachifiksacjach”(A.Burzyńska,2006,s.19).
Oceniasię,jakwiadomo(J.Derrida,1997a,1997b;M.Foucault,1999a,1999b,
1999c,2002;J.Culler,1996,1998,2000;A.Burzyńska,2001,2006;M.P.Markowski,
24Przyjemnośćtekstu(1973,polskiewydanie1997),publikacja,zktórejpochodzitenfragment,jest
książkąantyteoretyczną,będącjednocześniepodsumowaniemprzemianteoretyczno-literackich
wsamymrozkwiciepoststrukturalizmu(porokuhistorycznychUnarodzinach”poststrukturalizmu
w1966).
