Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Względnośćkulturalności
madziśdowalczeniazolbrzymiąjednostkąprawiemiażdżącąkonkuren-
cyą.Dziśsamefachowewiadomościniewystarczą”,prorokujeautor,
dziśtrzebadonichjeszczecoświęcej,cośinnegodołączyć.Acóżtakie-
go?Ototrzebadonichdołączyćformygrzecznościiprzyzwoitości,które
człowiekapublicznościpolecają.nAtogrzecznykupiec,trzebadoniego
chodzićpotowary”,powiadająludzie.nJakitouprzejmyprzemysłowiec,
trzebamudaćtolubowodopracy”,słyszysięmówiących.Awięc
grzecznośćiprzyzwoitośćpodnoszączłowiekawszacunkuupubliczno-
ści,wyjednywająmurenomęidobreimięuludziipodnosząjegodobro-
byt(Paliński[1897]2011).
Tentypgrzeczności,jakmówiSędzia-kupieckiej,należyrównieżdo
czołówkizarejestrowanychprzezMałgorzatęMarcjanik(2015)wewspół-
czesnejPolsce.Badaczkawdemokratyzacjiobyczajówgrzecznościowych
po1989rokudostrzegaprzedewszystkimodwzorowywaniezachowań
amerykańskich.Jejzdaniemprzejawiasiętomiędzyinnymiwpostawie,
którąnazwałautylitaryzmemgrzecznościowym,aktórapoleganantrakto-
waniuzachowańgrzecznościowychjaktowaralbogratisdołączonydo
towarulubusługi”(119).Jakpisze:nProfesjonalniszefowiefirmdobrze
wiedzą,żenakonkurencyjnymrynkufirmamającamiłą,kulturalnąobsłu-
gęmożeklientaprzysobiezatrzymać.Anawet-dziękijegoopinii-zy-
skaćnowych”(ibidem).
Tagrzeczność,którejcelemjestwkupieniesięwłaskiklienta,sprawia
wrażeniefałszywej,nieprawdziwej.Tymczasemjesttojedenzaspektów
kulturalności,któraoprócztego,żepomaganamporuszaćsięwlabiryncie
znaczeńiusprawniakomunikację,żeczynirelacjemiędzyludzkieiżycie
społeczneprzyjemniejszymi,iopróczwieluinnychjeszczewalorów,ma
równieżtenpraktyczny.Przeztworzeniemiłejatmosfery,budowanieza-
ufania,prezentowaniesiebiewdobrymświetlezyskujemyprzychylność
otoczenia.JanHartman(2022a),wodniesieniudorozwojumoralnego,
postulujewręcz:nwewłasnyminteresie”bądźmyuprzejmi.nUprzejmość
tonajmniejszainajłatwiejszadoosiągnięciazcnót,którazabezpieczanas
przedwielomaniecnymipostępkami.Uprzejmemutrudniejodmówićko-
muśpomocy,okłamać,niecniewykorzystać”,przekonujeetyk.nTaką»ba-
zowąuprzejmość«praktykująludzienaZachodzie.Tamniemalwszyscy
sąmiliiuprzejmi,cosprawia,żenietylkoprzyjemniejimżyć,leczrów-
nieżbardziejmogąnasiebieliczyć”.
Nietylkowarto,leczrównieżopłacasiębyćkulturalnym.Wewłas-
nymninteresie”.nGrzecznośćkupiecka”niejestbowiemprzeciwwagą
39
