Kwestionariusze osobowości

Bogdan Zawadzki

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

83-7383-194-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

306

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Zawadzki, Bogdan. Kwestionariusze osobowości. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2006, 306 s. ISBN 83-7383-194-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Zawadzki, B.

T1 Kwestionariusze osobowości

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2006

SN 83-7383-194-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 832, author = "Zawadzki, Bogdan", editor = "", title = "Kwestionariusze osobowości", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2006", address = "Warszawa", isbn = "83-7383-194-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Zawadzki, Bogdan

ED -

TI - Kwestionariusze osobowości

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2006

SN - 83-7383-194-0

ER -

Netografia (standard APA):

Zawadzki, Bogdan. Kwestionariusze osobowości [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2006 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/kwestionariusze-osobowosci-bogdan-zawadzki-832.

psychologia, diagnozowanie, diagnoza w psychologii, diagnostyka osobowości

Książka ta stanowi wartościowe, monograficzne opracowanie powszechnie stosowanej w środowisku psychologów metody kwestionariuszy osobowości. Nie jest ona tylko zreferowaniem stanu literatury przedmiotu, lecz także autorskim ujęciem problematyki kw...

Więcej

ISBN/ISSN:

83-7383-194-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2006

Liczba stron:

306

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WSTĘP5
ROZDZIAŁ 1. KWESTIONARIUSZ JAKO METODA BADANIA OSOBOWOŚCI8
1.1. WPROWADZENIE8
1.2. ZARYS HISTORII INWENTARZY OSOBOWOŚCI11
1.2.1. Kwestionariusze osobowości w Polsce18
1.3. KWESTIONARIUSZE OSOBOWOŚCI - OPIS METODY20
1.3.1. Specyfika budowy kwestionariusza osobowości24
1.3.2. Kwestionariusz jako narzędzie do pomiaru cechy (syndromu) osobowości32
1.3.3. Interpretacja wyników kwestionariusza38
1.3.4. Zastosowania badawcze i rodzaje inwentarzy osobowości44
1.4. GŁÓWNE PROBLEMY METODOLOGICZNE ORAZ WARTOŚĆ DIAGNOSTYCZNA INWENTARZY OSOBOWOŚCI47
1.5. PROBLEMY ETYCZNE KONSTRUOWANIA i STOSOWANIA KWESTIONARIUSZY OSOBOWOŚCI64
ROZDZIAŁ 2. STRATEGIE KONSTRUOWANIA INWENTARZY OSOBOWOŚCI71
2.1. WPROWADZENIE71
2.2. STRATEGIA TEORETYCZNA (DEDUKCYJNA)76
2.2.1. Cel strategii76
2.2.2. Podstawy teoretyczne76
2.2.3. Zalety i wady podejścia teoretycznego77
2.2.4. Kluczowy aspekt procedury79
2.2.5. Analiza psychometryczna80
2.2.6. Specyfika diagnostyczna kwestionariuszy dedukcyjnych82
2.2.7. Kwestionariusz Temperamentu PTS jako przykład inwentarza skonstruowanego według strategii teoretycznej83
2.3. STRATEGIA WEWNĘTRZNA (INDUKCYJNA)90
2.3.1. Cel strategii90
2.3.2. Podstawy teoretyczne90
2.3.3. Zalety i wady podejścia indukcyjnego91
2.3.4. Kluczowy aspekt procedury95
2.3.5. Analiza psychometryczna97
2.3.6. Specyfika diagnostyczna kwestionariuszy indukcyjnych99
2.3.7. Polska Lista Przymiotnikowa (PLP) jako przykład inwentarza skonstruowanego według strategii indukcyjnej100
2.4. STRATEGIA KRYTERIALNA (ZEWNĘTRZNA)104
2.4.1. Cel strategii104
2.4.2. Podstawy teoretyczne104
2.4.3. Zalety i wady podejścia kryterialnego105
2.4.4. Kluczowy aspekt procedury111
2.4.5. Analiza psychometryczna113
2.4.6. Specyfika diagnostyczna kwestionariuszy kryterialnych116
2.4.7. Kwestionariusz Objawowy "S" jako przykład inwentarza skonstruowanego według strategii kryterialnej117
2.5. STRATEGIE ŁĄCZĄCE RÓŻNE PODEJŚCIA121
2.5.1. Inwentarz Wzorów Osobowości (IWO) jako przykład kwestionariusza skonstruowanego według strategii połączonych122
2.6. ANALIZA PORÓWNAWCZA CHARAKTERYSTYKI PSYCHOMETRYCZNEJ SKAL SKONSTRUOWANYCH W RAMACH RÓŻNYCH STRATEGII124
ROZDZIAŁ 3. PROCEDURA KONSTRUOWANIA INWENTARZY OSOBOWOŚCI130
3.1. WPROWADZENIE130
3.2. ETAP I - WYBÓR STRATEGII KONSTRUKCJI ORAZ PRZYGOTOWANIE PLANU PRAC KONSTRUKCYJNYCH131
3.3. ETAP II - ANALIZA PODSTAW TEORETYCZNYCH INWENTARZA: TEORII PSYCHOLOGICZNEJ, WIEDZY LUB METODOLOGII131
3.3.1. Analiza czynników zniekształcających wyniki kwestionariuszowe oraz podjęcie decyzji o opracowaniu skali kontrolnych139
3.4. ETAP III - TWORZENIE POZYCJI KWESTIONARIUSZOWYCH146
3.4.1. Wybór procedury odpowiadania oraz formy pozycji kwestionariuszowych147
3.4.2. Generowanie wskaźników cech148
3.4.3. Zapisywanie pozycji kwestionariuszowych156
3.4.3.1. Zrozumiałość treści pozycji a ich własności językowe158
3.4.3.2. Wieloznaczność interpretacyjna - "niejasność" treści pozycji166
3.4.3.3. Ogólność - konkretność treści pozycji168
3.4.3.4. Dostępność zachowań w osobistym doświadczeniu168
3.4.3.5. Podatność pozycji na czynniki zniekształcające: tendencję do dysymulowania (aprobatę społeczną), symulowania oraz style odpowiadania169
3.4.3.5.1. Podatność pozycji na tendencję do dysymulowania (aprobatę społeczną)169
3.4.3.5.2. Podatność pozycji na tendencję do symulowania175
3.4.3.5.3. Własności pozycji a style odpowiadania177
3.4.3.6. Kontrola zrównoważenia puli pozycji pod względem klucza odpowiedzi189
3.4.3.7. Ocena formalnych własności pozycji191
3.4.4. Wprowadzanie opcji odpowiedzi do pozycji195
3.4.5. Przekształcanie odpowiedzi w wyniki liczbowe - problem ważenia pozycji oraz opcji odpowiedzi204
3.4.6. Przygotowanie skal kontrolnych207
3.4.6.1. Kwestionariusz Aprobaty Społecznej jako przykład skali do badania tendencji do dysymulowania/symulowania207
3.4.6.2. Skala "nieuważności" Kwestionariusza Objawowego "SII" jako przykład skali do badania indywidualnych stylów odpowiadania215
3.5. ETAP IV - PRZYGOTOWANIE INWENTARZA DO BADAŃ221
3.5.1. Kwestie administracyjne kwestionariusza221
3.5.2. Instrukcja kwestionariuszowa223
3.5.3. Ustalenie kolejności pozycji w kwestionariuszu225
3.5.4. Przygotowanie arkusza odpowiedzi226
3.6. ETAP V - OPRACOWANIE WERSJI KOŃCOWEJ KWESTIONARIUSZA: BADANIE INWENTARZEM ORAZ ANALIZA PSYCHOMETRYCZNA228
3.6.1. Sposób doboru osób badanych oraz skład demograficzny i liczebność próby228
3.6.2. Analiza psychometryczna wyników233
3.7. ETAP VI - WERYFIKACJA WŁASNOŚCI PSYCHOMETRYCZNYCH INWENTARZA: ANALIZA RZETELNOŚCI I TRAFNOŚCI POMIARU240
3.8. ETAP VII - OPRACOWANIE NORM WYNIKÓW SKAL INWENTARZA251
3.9. ETAP VIII - OPRACOWANIE PODRĘCZNIKA257
3.10. UNIWERSALIZACJA KULTUROWA - NOWY TREND W PROCEDURZE KONSTRUOWANIA INWENTARZY OSOBOWOŚCI267
3.10.1. Studia leksykalne - uniwersalizacja poprzez konstruowanie kulturowo specyficznych kwestionariuszy osobowości271
3.10.2. Badania pawłowowskich wymiarów temperamentu - uniwersalizacja poprzez konstruowanie wspólnych/specyficznych kulturowo inwentarzy272
3.10.3. Badania cech ujmowanych przez Regulacyjną Teorię Temperamentu - uniwersalizacja poprzez konstruowanie wspólnych kulturowo inwentarzy273
ZAMIAST ZAKOŃCZENIA280

KWESTIONARIUSZJAKOMETODABADANIAOSOBOWOŚCI

1.3.KWESTIONARIUSZEOSOBOWOŚCI–OPISMETODY

Kwestionariuszemogąbyćstosowanedodiagnozywielukonstruktówpsycholo-

gicznych.Mogąonetakżewykorzystywaćrelacjęwpostacisamoopisualboszaco-

wania(obserwacji)zachowaniaosobybadanej,tj.informacjiuzyskanejodinnych

osób4.Ichpodstawowezastosowanieodnosisięjednakdobadaniaosobowościzwy-

korzystaniemsamoopisuzachowaniaitakaformainwentarzybędziewtejksiążce

przedmiotemanalizy.Formalniezatem„kwestionariusz(inwentarz)osobowości

jestmetodąbadaniaosobowości,wykorzystującąsamoopis5,wpostaciodpowie-

dziosobybadanejnazbiórstandardowychpytań,stwierdzeńlubjednowyrazowych

określeń.Wrezultaciezobiektywizowanejocenyodpowiedziinwentarzdostarcza

wynikówilościowychcharakteryzującychsiępożądanymiwłasnościamipsycho-

metrycznymi,tj.rzetelnychitrafnychorazpodlegającychnormalizacji”(Zawadzki

2000,s.469).Wtymujęciumetodakwestionariuszaspełniawięcwymaganiate-

stupsychologicznego(AERA/APA/NCME1999;por.Hornowska2001)–cobyło

zresztącelowymzamierzeniemtwórcówtejmetodybadaniaioczymświadcząna-

stępująceargumenty.Popierwsze,inwentarzepowstały–historycznierzeczbio-

rąc–jakopróbawystandaryzowaniawywiadupsychologicznego.Wstosunkudo

wywiaduistotnaróżnicapoleganatym,żeosobabadanazwyklesamaeksponuje

sobiepozycje,którezawartesąwformiestandaryzowanychokreśleń,iodpowiada

poprzezwybórstandardowychodpowiedzi(zazwyczajzateminwentarzzawierapo-

zycjewpełni„zamknięte”).Inwentarzeodwołująsięzatemdobehawiorystycznej

formułybadaniatypu„S-R”:określeniazawartewpozycjachpełniąfunkcjębodźca

wywołującegozachowanie–odpowiedźosobybadanej,rejestrowanąpoprzezwy-

bórokreślonejstandardowejopcji.Podrugie,odpowiedźosobybadanejjestoce-

nianawkategoriachilościowych,couzyskujesiępoprzezprzypisanieopcjomod-

powiedziokreślonychwartościliczbowych.Dziękitemusposóbocenyodpowiedzi

jestzobiektywizowany.Potrzecie,wynikiposzczególnychpozycjisąintegrowane

wsumarycznywynikkońcowy,przezcomożliwajestocenaparametrówpsychome-

trycznych(rzetelnościitrafności)tegowynikuorazjegonormalizacja(odniesienie

4Szacowaniecechosobowości–wprzeciwieństwiedosystematycznejobserwacji–wykorzystujewie-

dzęinnychosóbozachowaniuosobybadanej,zebranąwtrakciekontaktówznią.Wymagazatemodnich

stosunkowodobrejznajomościosobybadanej(por.Szarota,ZawadzkiiStrelau2002).Szacowaniejestza-

zwyczajwykorzystywanejakopodstawowametodadobadaniaosobowościdziecinapodstawieopisurodzi-

cówlubnauczycieli(zob.Oniszczenko1997)orazjakometodapomocnicza–dlasamoopisu–dobadania

osobowościdorosłych(zob.Zawadzkiiin.1998).Niekiedysugerujesięjednak,żepowinnaonabyćzasad-

niczopodstawowąmetodądobadaniaosobowościzzastosowaniemkwestionariuszy(Hendriks,HofsteeiDe

Raad1999).

5Współcześniewmiejscesamoopisuzachowaniaproponowanejesttraktowanieinformacjiosobiejako

komunikatuosobybadanej,który–zracjiswejwieloznaczności–powinienbyćrozpatrywanywieloaspek-

towo(Wiggins2003).Badaniekwestionariuszowewtakimujęciuniejestrejestrowaniemrelacjiozacho-

waniuosobybadanej,aleformąkomunikowaniasięosobybadanejibadającej(por.Paluchowski2001).

Interpretacjatakazostaławypracowanawramachdiagnostykipsychologicznejiwydajesięintegrowaćróżne

punktywidzenianawartośćdiagnostyczną„relacjiozachowaniu”.Choćuogólniająca,niejestraczejznacze-

niowosprzecznazpojęciemsamoopisu,toteżwtejksiążceprzyjmowanejestujęcietradycyjne.Należytakże

podkreślić,żewramachpsychologiiróżnicindywidualnychnaciskkładziesięraczejnapojęcie„zachowa-

nia”niżsamorelacjonowanieczykomunikowaniesięwmetodziekwestionariusza.

Brak wyników

Kwestionariusze osobowości

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra