Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
P
oczątkirasizmu
19
mającezorganizmemrodzicastosunkowonajluźniejszyzwiązek.Wreszcie,
iconajważniejsze,hipokratejskąteoriędziedziczeniaArystotelesskrytyko-
wałwprost:
Ponieważniektórzyutrzymują,żenasieniepochodziodcałegoorganizmu,musi-
mynajpierwrozstrzygnąćtenproblem.
Istnieją,jaksięzdaje,czterydowody,naktóremożnabysiępowoływać,by
wykazać,żenasieniepochodziodkażdejczęściorganizmu.Pierwszydotyczy
natężeniaprzyjemności:tosamodoznaniejestprzyjemniejsze,gdyjegonatęże-
niejestwiększe.Otóżtonatężeniejestwiększe,gdyobejmujewszystkieczęści
organizmu,anietylkojednąlubkilkaznich.Drugidowódczerpiesięzfak-
tu,żerodziceułomniwydająnaświatpotomstwoułomne.Gdyorganizmowi
brakjakiejśczęści(wnioskują),niedochodzioczywiścieodniejnasienie;konse-
kwentnieczęść,odktórejniedochodzinasienie,nieodtworzysięwpotomstwie!
Trzecidowódstanowipodobieństwozachodzącemiędzypotomstwemarodzica-
mi;potomstwojestpodobnedorodzicównietylkowogólnymwyglądzie,lecz
wkażdejzposzczególnychczęści,jeślizatemprzyczynąpodobieństwawogól-
nymwyglądziejestto,żenasieniepochodziodcałegoorganizmu,toprzyczyny
podobieństwazachodzącegomiędzyposzczególnymiczęściaminależyszukać
wczymś,copochodziodkażdejznich.Dowódczwarty:wydajesięzupełnie
logicznezałożenie,żejakistniejecoś,zczegopowstajecałość,takkażdaczęść
powstajezodpowiedniejczęści.Konsekwentniejeśliistniejenasienie(potrzeb-
ne)dopowstaniacałegoorganizmu,topowinnotakżeistniećnasieniewłaściwe
każdejjegoczęści.
Napotwierdzenietychteoriizwykłosięcytowaćnastępującefakty:dzieci
przejmująodrodzicównietylkocechywrodzone,lecztakżecechynabyte.Tak
np.niektóredziecimiałyznakbliznywtychsamychmiejscach,wktórychich
rodzicemieliranę;wChaldekonieojciecmiałstygmatnaramieniu,jegodziecko
miałotensamstygmat,chociażzamazanyiniewyraźny.Natychgłówniedowo-
dachopierająsięci,którzytwierdzą,żenasieniepochodziodcałegoorganizmu.
Gdysięgruntownierzeczzbada,jasnowystępujeprawdziwośćteoriiprze-
ciwnej.Nietrudnobowiemrozwiązaćwyłożonewtejchwilidowodyiwykazać,
żepłynąznichniemożliwedoprzyjęciakonsekwencje
9
.
Dalejnastępujebardzodługa(niekiedynaderdziwaczna)argumenta-
cjazbijającapunktpopunkciedowodypotwierdzającehipokratejskąteorię
dziedziczenia.Arystotelesdajesiętupoznaćjakoostrypolemistaatakujący
wcześniejszychuczonych,zwłaszczaEmpedoklesa.Następniezaśprzedsta-
wiawłasną,streszczonąwyżej,teorięnasieniajakonużytecznejpozostałości
pokarmowej”
10
.
9
Zob.Arystoteles,Orodzeniusięzwierząt,KsięgaI,Rozdział17-18,przeł.An-
toniPaciorek,Warszawa2003,s.114-115.
10
Zob.ibid.,KsięgaI,Rozdział18,s.125.
