Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
49
zawołaniaEwolucja,potocznegosiławyższa,etc.Podobniejakograniczamysięwprak-
tycemownejdosłowamucha,mówiącotejczyinnej(żywejlubmartwej)musze,inie
wdającsięwrozważaniekwestii,czytamuchato(coś),czyteż(ktoś).Istotnie:Bóg
(nieliteracki)jestostatnimDbytem”,doktóregozastosujemyidiomatyczniewyraz
ktoś(pamiętamyojudaistycznymzakazieodnoszeniasiędoBogazapomocątegoczy
innegoDimienia”;wtejtradycjiBógDmówi”:Djestemtym,któryjest”).Zpunktuwi-
dzeniapowszedniegouzusudotyczącegosłowaktośnawettrawkabardziejzasługuje
naoznaczeniejejtymsłowem.Wtymuzusiepowszednimpotrzebnymnajbardziej
neutralnymzwrotemjestwyrażeniesiławyższa.Bezpośredniosugerujeonojednak,
podobniejakWittgensteinato,cowyższe,zastosowaniesyngularnegocoś,niektoś;
tenfaktpodtrzymujekrytycznestanowiskoZaronwkwestiioznaczaniaBogajako
(kogoś).
InaczejpodchodzidotejsprawyAnnaWierzbicka(atakże,rzeczciekawa,zde-
klarowanyagnostykPiotrWierzbicki,por.Wierzbicki2018).Wjejegzegezie,której
ostatniąwersjęznajdujemywksiążcez2019r.,nimniej,niwięcejtylkopierwszym
krokiemreligijnejeksplanacjipojęcia(Boga)jestodniesieniedotegoobiektuwyra-
żeniaktoś.Wśladzatymidątakiekwalifikacje,jak:(niejesttakijakmy),(jestnad
nami),(chceczegoś),(czujecoś),iin.Uczonapokładanadziejęwtym,żetegorodzaju
opisBogauczyniwiaręchrześcijańskąwtymzasadniczymjejpunkcie,jakimjest
wiaraweWszechmogącego/wIstotęWszechmogącą,odrazubliższąkażdejistocie
mówiącej.Itomianowiciedziękinastępującejokoliczności:takieposunięciemia-
łobywyzwalaćwiaręchrześcijańskązzagrażającegojejbrakutakbardzowsposób
elementarnypotrzebnejodsamegopoczątkujejuniwersalnejzrozumiałości.
Wtymzaśwłaśniebrakuzrozumiałościspowijająwiaręchrześcijańską,zdaniem
autorki,odnoszonedoBogatakie,jejzdaniem,nieuniwersalnewyrażenia,jakinfinite,
ineffable,eternal,incomprehensible,sourceandoriginofallfinitethings,zapewnetakże:
DFatherAlmightywhomadeallthingsseenandunseen”[Credo],iwieleinnychwyrażeń
znanychzdyskursufilozoficznego,teologicznegoikatechetycznego.(Cosiętyczy
słowaeternal,autorkazastępujejewyrażeniem(isnow,alwayswas,andalwayswill
be);wtymzwiązkuwypadazauważyć,żewyrażenia(now)i(always)przykuwają
obiektoznaczonyjakoktoślubjakocośdokonkretnegowszechświata,boczasfunk-
cjonujejedyniewobrębietegoczyinnegowszechświata.TakaDczasowość”wogóleDnie
pasuje”doliteralnego(Boga).)Wodróżnieniuodtamtychezoterycznychwyrażeń
stosowaneprzezniąsamą,zwracauwagęautorka,Delementarne”wyrażeniasomeone,
feels,wants,sąkażdemudobrzeznajome.Trudnowtowątpić.Niestety,skuteczność
jejkontrpropozycjiwstosunkudotego,wcoobfitujeolbrzymiawcześniejszalite-
raturanatematBoga,atakżeskutecznośćidącejzatąkontrpropozycjąperswazji
religijnej,jestmimotoproblematyczna.Itozwłaszczawodniesieniudocentralnego
wyrażenia(ktoś).NatowłaśniewskazałaZofiaZaron.
Wszystkoto,cotuopisałem,niezmieniajednakodmiennegocodojegonaturyfaktu
następującego.
