Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
MonikaKucner
Oprócznowychmożliwościwydawniczychpojawiłysię-wodróżnieniu
dookresuwcześniejszego-noweformyliterackie.OkresIwojnyświatowejto
czas,wktórympisarzeniemieccyniepróbująpisaniaobszerniejszychutworów
powieściowychczydramatycznych.Terozkwitnądopieropoodzyskaniuprzez
Polskęniepodległości.Wzrastanatomiastznaczenieliteraturyfaktu:reportaży,
kronik,relacjizpólbitewnychczyinnychzapisówdokumentuosobistego,jak
np.dzienników,wspomnień,listów,pamiętników.Ichdokumentarnawartość
dawałaodbiorcypoczuciewspółuczestniczeniawdziałaniachzbrojnych19.
Kolejnymelementemwyróżniającymliteraturętychlatjestfakt,iżpra-
wodonarracjiwojennychuzurpująsobieci,którzybraliwwalcebezpośredni
udział.Pisarzembyłjużnietylkoduchowny,publicystagazetycodziennejczy
lekarzinauczyciel,aleprzedewszystkimreporterwojenny,żołnierzorazczłon-
kowieichrodzin.Toonistawalisięnietylkoautoramirelacjizpolawalki,ale
równieżichbohaterami,manifestującymiswójpunktwidzenia20.
Wkońcuistotnymelementemstałasięwtymczasietematykadziełlite-
rackich.Literaturaodkryławojnęjakonowy,atrakcyjnymotywwwieluutwo-
rach.PrzykłademtegomożebyćdziennikCarlaHeinrichaSchultzapt.Die
SchreckenvonKalisch21,opartynawspomnieniachosoby,któraprzeżyłaatakna
miastoiopowiedziałaswojąhistorięautorowitekstu,opowiadaniaHeinricha
ZimmermannaKonstantynownachderSchlacht22,DieNachtderToten23,Aufden
SchlachtfelderninderUmgegendvonLodz24czyjegodziennikzatytułowanyAus
unvergesslichenTagen.Tagebuchaufzeichnungen,któryukazałsięwdwunastu
odcinkachnałamachvNeueLodzerZeitung”naprzełomielistopadaigrudnia
1915r.25
Wutworachtychautorzyopisująmiejscadziałańwojennychwbardzopo-
dobnysposób-jakomiejscatotalnejzagładyizniszczenia.Nakreślonepejzaże
miejskie,zbliżonewdoborzeelementówivkolorystyce”
,wpisująsięwprze-
strzeńwojennegoteatruśmierci:
19Por.M.Kucner,Literatura„ziemiobiecanej”…
20Ibidem.
21C.H.Schultz,DieSchreckenvonKalisch,vNeueLodzerZeitung”
,24.08;
6.09.1914,s.1.
22H.Zimmermann,AufdenSchlachtfelderninderUmgegendvonLodz,vNeue
LodzerZeitung”
,29.11;12.12.1914,s.1.
23Idem,DieNachtderToten,vNeueLodzerZeitung”
,30.11;13.12.1914,s.1.
24Idem,KonstantynownachderSchlacht,vNeueLodzerZeitung”
,27.11;
10.12.1914,s.3.
25Idem,AusunvergeßlichenTagen.Tagebuchaufzeichnungen,vNeueLodzerZei-
tung”
,14.11.1915;16.11.1915;18.11.1915;19.11.1915;21.11.1915;23.11.1915;
25.11.1915;28.11.1915;1.12.1915;2.12.1915;5.12.1915;6.12.1915.
