Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.NiemieckaliteraturawŁodziwXIXiXXwieku
23
Naddymiącymiruinamirozpościerasięmatowybłękitnieba.Daleko,nieskoń-
czeniedalekojestniebo;wydajesięjakbychciałozapytaćzdziwione:vCzyto
miastoMikołajaKrzywca-Okołowicza,założycielaKonstantynowa?”Zalękniona
melancholiawleczesięwzdłużzniszczonychmurów,astaruszkasamotność,ciem-
najaknajgłębszanoc,przycupnęłanazgliszczachitysiączgryzotściskajejpierś.
Wdalisłychaćszloch.Czytoniejęcząokaleczonegałęzie,spróchniałekonary,stojące
gdzieśnadrodze?Czycośnietoczysięzgłębi,zewzrokiemprzepełnionymkrzykiem
izmierzwionymiwłosami?26
Przestrzeńbitewnajestmiejscem,wktórymzachodziegzystencjalna
metamorfoza,wktórymdokonująsięstraszliweokaleczeniainastępujezma-
ganieześmierciąorazokrutnaagonia.Pobojowiskojawisięjakoprzestrzeń
zdesakralizowanaizdegradowana.Gdycichnieodgłosstrzałów,napolebi-
tewnewkraczająludzie-hieny,dokonującgrabieżynapomordowanychżoł-
nierzach.
Naglewyłaniasiękilkaczarnychpostaci.Skradająsiępocichu,przygarbioneischylo-
neidobierająsiędotrupów.Hienypólbitewnych.Pełnezłychzamiarów,ozuchwałych
rękach.Przetrząsająkieszenie,przeszukująbuty,tnąnakawałkiubrania,rozrywają
koszule.Nicsobienierobiąznajwiększejświętości,zpowagiśmierci27.
Rzeczywistyobrazmiastaiokolicjesttakprzekształcany,bywyrażałsmu-
tekipodkreślałapokaliptycznynastrój-klęskę,śmierćizagładę.
Wojnaujawniłarównieżstosunekautorówdoprowadzonychdziałań
zbrojnych.Wieluznichwyraziłowswoichtekstachakceptacjębądźnegację
dladziałańmilitarnych.Pisarzetworzącytekstyocharakterzeantywojennym
ipacyfistycznymskupialisięwokółgazetyliberalnejvNeueLodzerZeitung”
.
Bylitom.in.WilhelmJess,RobertBräutigam,TeodoreAbel,HeinrichZim-
mermanniCarlHeinrichSchultz.Propagowalinurtliteratury,którymożna
bynazwaćantywojennym.Skrajnieodmiennepoglądymieliautorzytacy,jak
FriedrichFlierlczyFranzLüdtke,związanizokupacyjnymipismamivDeut-
scheLodzerZeitung”orazvDeutschePost”
,którychutworynależyjedno-
znacznieutożsamiaćzapologiąwojnyizabijania.Ichtwórczośćkoresponduje
podwzględemideologicznymzkazaniamipastoraPaulaAlthausa,kapelana
wojskowegowŁodziwokresieIwojny,któryukazywałzasadnośćprowadzo-
nychdziałańwduchuchrześcijańskimireprezentowałzdecydowanepoglądy
nacjonalistyczne28.
26Idem,Konstantynow…,s.1.
27Idem,AufdenSchlachtfelderninderUmgegendvonLodz,vNeueLodzerZeitung”
,
29.11;12.12.1914,s.1.
28Por.M.Kucner,Literatura„ziemiobiecanej”...
