Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AnnaAdamska
znaczeniu(podkreślenia-A.A.)-wróżnychczęściachświatairóżnychtradycjach
intelektualnych.Wiedzajesttupostrzeganajakosumadoświadczeńindywidualnych
izbiorowych,zarównonapoziomieczynnościczystofizycznych,jakioperacji
myślowych.Czynnikprzestrzennyodgrywawtymujęciukluczowąrolę,ponieważ
porządkujeludzkąaktywność.DSkoroudałosięwypracowaćujęciaatlasowedziejów
religii,sztukiczyliteratury-piszeChristianJacob-todlaczegobyniespróbować
stworzyćglobalnejidynamicznejmapy«miejsc»tworzeniaigromadzeniawiedzy?”26.
Aponieważ,jakstwierdzonojużwcześniej,miejscejestproduktemaktywności
społeczeństwa,takamapaDmiejscwiedzy”byłabywistocierzeczymapągrupludz-
kich-zinstytucjonalizowanychinieformalnych,stałychiefemerycznych.DMiejsca
pisania”(lieuxd’écriture)będązajmowaćnatejmapiewyjątkowemiejsce,stanowią
onebowiemDmiejscawiedzy”parexcellence.Jednakfrancuskiuczonydefiniujeje
dosyćjednostronnie-niejakomiejscaprodukcji,leczreprodukcjitekstówpisanych.
Zaprawdziwecentrakulturypismauważawarsztatyprodukującerękopisyiksiążki
drukowane,ponieważzjednejstronyskupiałyonetechnicznychspecjalistówod
powielaniasłowapisanego,zdrugiejzaśprzyciągałyiautorów,imarszandów,dla
którychbyłoonotowarem,przedmiotemhandlu27.
Trudnoniezauważyć,żetadefinicjaDmiejscpisania”odzwierciedlahoryzonty
badawczehistorykanowożytnychpraktykintelektualnych,zainteresowanego
wyłącznieużytkowaniempismaprzezwyrobionychtwórcówiodbiorcówtekstów.
Należyjednakbraćpoduwagę,żeniewychodzeniepozawłasnąspecjalnośćjestpro-
blememwłaściwiewszystkichuczonych,próbującychwprowadzaćkonceptDmiejsc
pisania”dopraktykibadawczej.Otonp.najpoważniejszajakdotądpróbazasto-
sowaniagowmediewistycefrancuskiejdotyczyławyłączniegeografiiskryptoriów
dokumentowych28.Zkoleiniedawne(2013)pojawieniesięwnauceniemieckiej,
26DLaspatialitéesticiconsidéréecommeunélémentquistructuretouteactivitéhumaine:
silesreligions,lesartsleslittératuresontpuêtreétudiéesetéclairéssouslaformedel’atlas,
ilenvademêmedessavoirsetdessciences,deslanguesetdestechniques.Mettrelelieuau
premierplanrevientàs’interrogersurlesmodalitésdel’inscriptionspatialedessavoirs:espace
d’interactionetdeperformance,constituéparlesacteursquis’yassemblent,dansletemps
d’unévénementoucyclique”,Ch.Jacob,Introduction:Fairecorps,fairelieu,w:Lieuxdesavoir.
Espacesetcommunautés,red.Ch.Jacob,Paris2007,s.24-25.
27DLeslieuxdel’écrits’imposentcommeunexempleprivilégié:ateliersdeproductionde
livres,manuscritsouimprimés,ilsréunissentdesprofessionnelsdel’écritureetdelecture,des
entrepreneurs,destechniciens,descommerçants.[...]Ilssontaucarrefourdelacirculationdes
écritsetsontvouésàl’établissementmêmedestextesetàleurproduction.Lieuxd’attraction
-desauteurs,destextes,deslecteurs,destechniciens-ilssontaussideslieuxdediffusion,
réticuléeouirradiante.Lareproductiondestextesestporteused’uneformedepouvoirpre-
scriptif,tantdanslesdécisionsintellectuellesetdanslesnormeséditorialesmisesenoeuvre
quedanslechoixdeconstitutiondescorpus,danslasélectionetlapromotiondestextesetdes
auteursquireflètentdesoptionsintellectuelles,religieuses,politiquesetlittéraires”,ibidem,
s.24-25(podkreślenia-A.A.).
28M.D.Glessgen,Leslieuxd’écrituredanslescharteslorrainesduXIIIesiècle,DRevuedelingu-
istiqueromane”72,2008,s.413-540.Próbatamiałanacelusporządzeniemapymiejscspisy-
waniadokumentówwernakularnychzterenuLotaryngii,wktórychstosowanorozmaitezasady
