Łódź. Miasto modernistyczne

Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, Krystyna Radziszewska

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8331-277-4

DOI:

https://doi.org/10.18778/8331-276-7

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

544

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Łódź. Miasto modernistyczne. Red. Badowska, Katarzyna; Cieślak, Tomasz; Pietrych, Krystyna; Radziszewska, Krystyna . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2024, 544 s. ISBN 978-83-8331-277-4, doi: 10.18778/8331-276-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Badowska, K.

A2 Cieślak, T.

A2 Pietrych, K.

A2 Radziszewska, K.

T1 Łódź. Miasto modernistyczne

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2024

SN 978-83-8331-277-4

DOI 10.18778/8331-276-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 307493, author = "", editor = "Badowska, Katarzyna and Cieślak, Tomasz and Pietrych, Krystyna and Radziszewska, Krystyna", title = "Łódź. Miasto modernistyczne", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2024", address = "Łódź", isbn = "978-83-8331-277-4", doi = "10.18778/8331-276-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Badowska, Katarzyna

ED - Cieślak, Tomasz

ED - Pietrych, Krystyna

ED - Radziszewska, Krystyna

TI - Łódź. Miasto modernistyczne

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2024

SN - 978-83-8331-277-4

ER -

DOI - 10.18778/8331-276-7

Netografia (standard APA):

. Red. Badowska, Katarzyna; Cieślak, Tomasz; Pietrych, Krystyna; Radziszewska, Krystyna. Łódź. Miasto modernistyczne [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2024 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/lodz-miasto-modernistyczne-katarzyna-badowska-tomasz-307493. doi: 10.18778/8331-276-7

sztuka, teatr, architektura, modernizm, film, literatura, Łódź, historia społeczna

Łódź modernistyczna to wyzwanie estetyczne i polityczne , miasto paradoksów: brudne, biedne i zaniedbane - i jednocześnie ostentacyjnie bogate; zacofane społecznie - i nowoczesne jako ośrodek przemysłowy; stanowiące ikoniczny przykład modernizmu p...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8331-277-4

DOI:

https://doi.org/10.18778/8331-276-7

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2024

Liczba stron:

544

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Redaktorzy, Wprowadzenie7
Kamil Śmiechowski, Łódź – miasto przemysłowe, miasto nowoczesne?17
Inga B. Kuźma, Biedne miasto Łódź35
Tomasz Ferenc, Na wschodzie bez zmian. Analiza figur władcy, kata i ofiary na przykładzie zdjęć z czasów represji po rewolucji 1905–190749
Marta Sikorska, „Kobieta a wiek XX”. Wyzwania, cele i oczekiwania kobiet wielkoprzemysłowej Łodzi przełomu wieków63
Rafał Matyja, Narodziny metropolii. Łódź w okresie międzywojennym81
Przemysław Waingertner , Łodzianie międzywojnia wobec wyzwań nowoczesnej polityki. Próba refleksji nad zjawiskiem modernizacji życia politycznego w Łodzi w latach 1918–193993
Marcin Szymański, Nowoczesność publiczna czy prywatna? Woda, gaz i elektryczność w międzywojennej Łodzi a stracone szanse105
Ewelina Maria Kostrzewska, Modernizm i wyznania. Łódzka droga do nowoczesności zwyczajna czy wyjątkowa?117
Grażyna Ewa Karpińska, Na Wschodniej w Łodzi. Opowieść o handlowej ulicy w przemysłowym mieście137
Krzysztof Stefański, Budowanie Łodzi nowoczesnej147
Aleksandra Sumorok, Modernizm, modernizmy i modernizacje w architekturze Łodzi międzywojennej. Przypadek osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego165
Małgorzata Nieszczerzewska, Ruiny nieobiecane. Destrukcja i re-konstrukcja łódzkiego modernizmu183
Elżbieta Rybicka, Środowisko dźwiękowe i łódzki modernizm199
Katarzyna Badowska, Nowoczesna czy prowincjonalna? Łódź okiem przedwojennych publicystów i pisarzy217
Wojciech Browarny, Łódzka (po)niemieckość w literaturze polskiej jako trop nowoczesności239
Dorota Samborska-Kukuć, „Uwielbiam masy ludzkie, kocham żywioły, przepadam za wszystkim, co się staje dopiero” – Łódź jako temat literacki „Ziemi obiecanej” w korespondencji Reymonta249
Kamil Piskała, „Ludzie pozamieniali się w dzikie zwierzęta”. Zapomniany poemat, rewolucja 1905 roku i początki nowoczesnej polityki masowej259
Tomasz Wójcik, Łódź 1911. Widzenia Jarosława Iwaszkiewicza275
Tomasz Cieślak, Tendencje modernizacyjne na łamach łódzkich czasopism literackich dwudziestolecia międzywojennego285
Krystyna Pietrych, „Wśród kominów Łodzi” Marii Przedborskiej – wiersze społecznie zaangażowane299
Tomasz Majewski, Społecznikowski krąg współpracy. O Stefanii Skwarczyńskiej w międzywojennej Łodzi315
Elżbieta Umińska-Tytoń, Co wiemy o polszczyźnie łodzian w dwudziestoleciu międzywojennym?331
Aneta Pawłowska, „Nowa sztuka” w Łodzi w dwudziestoleciu międzywojennym343
Leszek Karczewski, Pedagogika patrzenia. Sztuka jako narzędzie modernizacji społecznej357
Agnieszka Karpowicz, Awersy i rewersy modernizmu. Paradoksy „pejzaży łódzkich” Władysława Strzemińskiego379
Krystyna Radziszewska, Z dziejów żydowskiej awangardy w Łodzi391
Irmina Gadowska, Wobec tradycji i wyzwań nowoczesności. Żydowskie artystki w Łodzi 1918–1930403
Piotr Olkusz, Problemy z opisem. Teatr i inne atrakcje w Łodzi przed I wojną światową417
Karolina Prykowska-Michalak, Łódź jak Ameryka – o występach gwiazd-migrantów teatralnych w Łodzi429
Monika Wąsik-Linder, Kupcy operetki. Importowana nowoczesność na scenie niemieckiego teatru w Łodzi przed I wojną światową439
Karolina Kołodziej, Chłopczyce, półdziewice, girlsy – wizerunek nowoczesnej kobiety łódzkiej w komiksach drukowanych w dwudziestoleciu międzywojennym w „Expressie Ilustrowanym”453
Łukasz Biskupski, Modernizacja rozrywki: umasowienie kina jako praktyki kulturowej w Łodzi do 1939 roku463
Przemysław Owczarek, Merkuriańska Łódź i antyczne ikony nowoczesności481
Noty o Autorach501
Bibliografia509
Indeks525

Wprowadzenie

zwłaszcza,takważnydlaestetykiJungIdysz,ekspresjonizm.ArtyścizJungIdyszszuka-

linowychśrodkówwyrazudlaprzedstawieniawłasnejżydowskiejtożsamości.Chcielina

nowojązdeﬁniować,m.in.przezpowiązaniezjęzykiemjidysz,nowoczesnymstylemżycia

imodernizmem.Językjidysz,przezdziesięcioleciatraktowanypogardliwiejakożargon,

stałsiędlatwórcówawangardyjęzykiemwyboruideklaracjąprzywiązaniadożydowskiej

kultury.CzłonkowieJungIdyszchcielitworzyćnowąsztukęwoparciuożydowskątrady-

cję,leczznajdującdlaniejnoweśrodkiwyrazu.Postulowaliprzesunięciepunktuciężkości

zobszarusacrumdosferyprofanum–sztukazatemmiałastanowićświeckąformęwyra-

zu,ponieważfunkcjonowaławświeciegwałtownychzmiancywilizacyjnych,doktórych

nieprzystawałyjużsposobywyrażaniakulturowejżydowskiejtożsamościopartegłównie

nafundamenciereligijnym.Jednocześniepublikacjegrupytopierwszytakwyraźnygłos

kobiecywżydowskiejpoezjiiplastyce,zdominowanychdotejporyprzezmężczyzn.Ak-

tywnośćtejawangardowejgrupytrwałakrótko(1919–1921),alebyłtookresniezwykle

intensywnywmłodejtwórczościżydowskiejnaterenieŁodzi,którysilnieoddziaływał

nadziałalnośćliterackąiartystycznąnietylkowtymmieście,aletakżepozajegogranice

izasięgiemswoimobjąłdwakontynenty:EuropęiAmerykę.HistoriagrupyJungIdysz

świadczyotym,żeawangardawPolsceokresumiędzywojennegomiałatakżeswąniezwy-

kleistotną,żydowskąrealizację.

ArtystycznegoobliczaŁodziuprogunowoczesnościniekształtowałyjednakdziała-

niaawangardowe,współtworzącywysokimodernizmintelektualny.Awangarda,choć

postulowałaradykalnyprogramprzebudowystosunkówspołecznych,czyniłatoznacz-

niepóźniej,bowdwudziestoleciumiędzywojennym,ipozostawaławswymoddziaływa-

niuelitarna.JaktrafniezdiagnozowałsytuacjęzpoczątkuXXstuleciaŁukaszBiskupski:

n(ł)wyodrębniłosięautonomicznepolenowoczesnejmasowejkomercyjnejrozrywki

zdominowanejprzezliteraturęsensacyjną,apóźniejkino.(ł)Rozwójpopkulturyto

skutekdynamicznychprocesówmodernizacyjnych:urbanizacji,industrializacji,znacz-

negoupowszechnieniaczytelnictwaiwytworzeniasięczasuwolnegozwiązanegozkapi-

talistycznąpracązarobkową.Ważnymskładnikiemtegonowego»miejskiego«stylużycia

stałysiępopularneformyrozrywki”13.

WdrugiejpołowiewiekuXIXinapoczątkunastępnegoteatrłódzkibyłprzedewszyst-

kimprzestrzeniądlaróżnegotypuzabaw,imprezokolicznościowych,scenąimpresaryj-

nązambicjamisystematycznegodawaniaprofesjonalnychprzedstawień.Bezwątpienia

wtymczasietowystępygwiazdbyłynajatrakcyjniejszymiicieszącymisięnajwiększym

zainteresowaniemteatralnymiwydarzeniamiwfabrycznymmieście.Nacodzieńkomer-

cyjnarozrywkazdominowałarepertuarłódzkichteatrów,złożonyprzedewszystkimzlek-

kichsztukmuzycznych,taklubianychprzezszerokąpublicznośćnietylkozresztąŁodzi,

aletakżemieszkańcówinnychwielkichmiastmodernizującegosięZachodu.Byłatofor-

maimportowanawswychpoczątkachprzezniemieckichosadników,którzyprzywieźlido

Łodzizamiłowaniedorozrywektypowychdlaośrodkówprzemysłowychdrugiejpołowy

XIXstulecia:panoptików,nteatrówmagicznych”,pokazówosobliwości,panoram,cyrków.

JednąznajpopularniejszychformteatralnychwXIXwiekuiuproguXXstuleciastałasię

13Ł.Biskupski,Miastoatrakcjił,s.19.

Brak wyników

Łódź. Miasto modernistyczne

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra