Maat

Jan Assmann

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-3761-8

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

338

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Assmann, Jan. Maat. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019, 338 s. ISBN 978-83-235-3761-8, doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Assmann, J.

T1 Maat

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-235-3761-8

DOI https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

Bibliografia BibTex:

@Book{ 208922, author = "Assmann, Jan", editor = "", title = "Maat", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-3761-8", doi = "https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Assmann, Jan

ED -

TI - Maat

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-235-3761-8

ER -

DOI - https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

Netografia (standard APA):

Assmann, Jan. Maat [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2019 [dostęp: 08 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/maat-jan-assmann-208922. doi: https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

religioznawstwo, sprawiedliwość, nieśmiertelność, Starożytny Egipt, Maat, Sąd Zmarłych, justice, immortality, judgement of the dead, ancient Egypt, religious studies

Autor prezentuje różne aspekty pojęcia Maat – kluczowego w kulturze starożytnego Egiptu. Nie da się go przełożyć na współczesne języki jednym terminem. Można je przybliżyć, używając określeń: prawda, sprawiedliwość, prawo, porządek, mądrość,...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-3761-8

DOI:

https://doi.org/10.31338/uw.9788323537618

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

338

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Słowo wstępne9
1. Podstawy językowe17
Wprowadzenie: porządek świata i sprawiedliwość społeczna. Miejsce Maat w historii religii i myśli17
2. Maat – kultura czy religia?20
3. Sprawiedliwość społeczna i porządek kosmiczny 27 a. Z powrotem przed „czas osiowy”?27
Voegelin31
c. Sprawiedliwość jako porządek światowy: Hans Heinrich Schmid34
4. Idea „sprawiedliwości” i wymiary znaczeniowe świata egipskiego37
1. Nierównorzędność źródeł. O centrum i peryferiach w nurcie staroegipskiej tradycji41
Dyskurs o Maat. Historia kultury jako historia dyskursu41
2. Powstanie wielkich tekstów 51 a. Koncept Maat w Starym Państwie51
b. Zmierzch Starego Państwa i powstanie sporu o porządek56
1. Skargi mieszkańca oazy61
Sprawiedliwość łącząca: wzajemność i solidarność61
2. Trzy grzechy przeciwko Maat 64 a. Lenistwo i zapomnienie: działanie jednego dla drugiego jako aktywna solidarność/obopólność64
b. Głuchota i przyjaźń: Maat jako komunikacyjna solidarność/wzajemność73
c. Chciwość: poczucie wspólnoty jako solidarność intencjonalna89
1. Grobowiec i sprawiedliwość 96 a. Dobro pozyskane bezprawnie nie podlega dziedziczeniu96
Solidarność wertykalna (hierarchiczna): cnota i trwanie96
b. Świadectwo biograficznych inskrypcji grobowych. „Miłość” i „solidarność wertykalna” (hierarchiczna)103
2. Pomnikowość cnotliwości114
3. Maat i stworzenie idei wewnętrznego człowieka 118 a. „Ba”118
b. Ozyrys i Zaświaty122
c. Serce i „wewnętrzny człowiek”125
1. Próg Tamtego Świata 129 a. Ciągłość istnienia i przemiana osoby. Dalsze trwanie i nieśmiertelność129
Czystość i nieśmiertelność: koncepcja Sądu Zmarłych129
b. Sąd zaświatowy i Sąd Zmarłych134
c. Ważenie serca jako rytuał przejścia139
2. Księga Umarłych, Rozdział 125: kodyfikacja Maat143
3. Kapłańskie wyznanie oczyszczenia148
4. Wina i indywidualność157
5. Koncentryczne kręgi162
1. Maat jako bogini169
Usprawiedliwienie Boga-Słońce i powodzenie procesukosmicznego169
2. Maat jako zasada kosmogoniczna176
3. Maat w obiegu słonecznym 184 a. Bieg Słońca jako panowanie i proces życiowy: uwagi ogólne184
b. Gniewna sprawiedliwość. Bieg Słońca jako sprawowanie władzy190
c. Sprawiedliwość dająca życie. Bóg-Słońce jako cykl życia195
4. Ujednoznacznianie poprzez polaryzację: usprawiedliwienie Boga-Słońce i człowieka205
Kosmos i państwo. Powodzenie procesu politycznego:idea i mit państwowy w Egipcie209
1. Pośrednik210
2. Polaryzacja i polityka: nauka o Isfet 220 a. Antropologia negatywna: człowiek zdany na państwo220
b. Kosmologia negatywna: kosmos zdany na państwo225
3. Zapewniane przez państwo dobra, które leczą 229 a. Zaopatrzenie i obfitość233
b. Bezpieczeństwo, pokój, zaufanie, porozumiewanie się235
c. „Tchnienie życia”, dalsze istnienie, nieśmiertelność237
4. Przeciwny model Echnatona: „bezpośrednia przyczyna” i pozbawienie świata biegunów 239 a. Antropologia i kosmologia pozytywna239
b. Antropocentryzm i bezpośrednia przyczynowość240
1. Zanim powstała Maat: wzajemność i solidarność 244 a. Podstawy antropologiczne: cyrkulacja244
Początki i kryzys Maat244
b. Podstawy etnologiczne: wewnętrzna solidarność (amity)245
c. Zwyczaj i obyczaj248
2. Solidarność wertykalna 249 a. Akt stworzenia i władza249
b. Władza i zdrowie, państwo i nieśmiertelność251
c. Solidarność wertykalna: ochrona w zamian za posłuszeństwo253
3. Solidarność wertykalna i horyzontalna: implikacje antropologiczne256
4. Odchodzenie od Maat 260 a. Teologia woli: mądrość a pobożność260
b. „Utrata idei państwa”270
c. Wyjście z kultury?278
1. Między historią a prehistorią 283 a. Maat i genealogia moralności283
Podsumowanie: miejsce Maat w religijnej historii sprawiedliwości283
b. Maat i genealogia religii288
c. Religia i opór290
2. Porządek świata jako sprawiedliwość: iustitia connectiva 293Posłowie Autora do nowego wydania z 2006 r299
Odesłania do źródeł306
Wykaz skrótów użytych w bibliografii314
Bibliografia316
Spis ilustracji335

3.Sprawiedliwośćspołecznaiporządekkosmiczny

a.Zpowrotemprzed„czasosiowy”?

HistoriaMaatwydłużaokolejnedwatysiącleciazawierzonenamdziejereli-

giiiludzkiejmyśli,którewksięgachBibliiorazpismachgreckichpoetów

ifilozofówsięgająwsteczażdopoczątkówreligiiwyznaniowejimetafizyki.

Przekraczaonaprógmiędzydwiemaformamireligii:religiamiwyznaniowymi

ikulturowymi,cofającsiędoświataoinnejmentalności,który–poczęści

znienawidzony,apoczęścipodziwiany–istniałwprawdziejeszczepotem

obokIzraelaiGrecjii(choćwjednostronnymnaświetleniu)zostałfragmen-

taryczniezachowanywichtradycji,alewswoimwłasnymwyczuciukulturo-

wympopadłwzapomnienie.

Wymiartegozapomnieniaprzejawiasięwobcości,zjakąwychodzimy

naprzeciwźródłom,którympozwoliłyponownieprzemówićarcheologiczne

ijęzykoznawczebadaniaostatnichdwóchstuleci.Wydajesię,jakbytengłos,

którydonasdociera,należałdoczłowiekajakiegośinnegogatunku.Nikt

niewyraziłtegodystansuklarowniejidosadniej,niżJasperswksiążceOźró-

dleiceluhistorii(1948;wyd.pol.2006).DlaJaspersahistoriabierzeswój

początekwogóledopieroutegoprogu,któryrozdzielareligiekulturowe

spodznakunaturalnejoczywistościodreligiiwyznaniowychisystemówfilo-

zoficznychspodznakuprawdy.Naokreślenietegoproguukułonpojęcie

nczasuosiowego”:

Taośhistoriipowszechnejwydajesięsytuowaćwokresieokoło500r.przedChrystusem,

wdokonującymsięmiędzy800a200r.procesieduchowym.Tamwłaśnieznajdujemy

najgłębszącezurędziejów.Powstałwtedyczłowiek,jakiegoznamydodzisiaj[pod-

kreślenieJ.A.].Czastennazwiemyskrótowonczasemosiowym”.

Wtymczasiekoncentrująsięniezwykłewydarzenia.WChinachżyliwtedy

KonfucjusziLao-tsy,rodziłysięwszystkiekierunkichińskiejfilozofii,snuliswe

przemyśleniaMo-ti,Czuang-tsy,Lie-tsyiniezliczonarzeszainnych;wIndiach

powstawałyupaniszady,żyłBudda,aktualizowałysię–takjakwChinach–wszyst-

kiefilozoficznepotencjalności,łączniezesceptycyzmemimaterializmem,sofistyką

inihilizmem;wIranienauczałZaratusztra,ukazującprowokującyobrazświata

jakomiejscawalkimiędzydobremazłem;wPalestyniedziałaliprorocyodEliasza

poprzezIzajaszaiJeremiaszaażpoDeutero-Izajasza;Grecjabyłaświadkiempoja-

wieniasięHomera,filozofów–Parmenidesa,Heraklita,Platona–orazwielkichtra-

gików,TukidydesaiArchimedesa.Wszystko,cojestprzeztakienazwyiimiona

sygnalizowane,wyrastałomniejwięcejrównocześniewciągutychkilkustuleci

wChinach,IndiachoraznaZachodzie,atekierunkimyślowenicosobienawzajem

niewiedziały23.

23K.Jaspers,Oźródleiceluhistorii,tłum.J.Marzęcki,Kęty2006,s.17–18.

Brak wyników

Maat

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra