Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MĄDROŚĆDZIECKA.PREDYSPOZYCJE,PRZEJAWY,PERSPEKTYWYWSPIERANIA
wskazanejakoniezbędne,byradzićsobiezróżnymiproblemami
orazwłaściwiewartościowaćipodejmowaćdecyzjeosposobieich
rozwiązania.Ponadtowdefinicjachmądrościwskazujesięjeszcze,
żefundamentemmądregotworzenia,myślenia,działania,wtym
takżepodejmowaniadecyzjiiwyborów,sąwartościogólnoludzkie
uwzględnianepodczasrozwiązywaniaproblemówzwiązanychzeg-
zystencjączłowieka(zob.Simonton,2008,s.68-76).Jużnapodstawie
tychpodstawowychrozważańpojawiasiękonkluzjaozłożonościce-
chy,jakąjestmądrośćorazospecyficznychiróżnorodnychuwarun-
kowaniachsprzyjającychmądremumyśleniuidziałaniu.
D.Waloszekzwróciłaponadtouwagę,żemądrośćpowinnabyć
definiowanawaspekcieteoretycznymipraktycznym.Wteoretycz-
nymujęciuoznaczanznajomośćzasadpowstawaniatrudnychpojęć,
struktur,kategoriinajwyższych”(Waloszek,2011b,s.110)-jestwięc
wynikiemmyślenianaukowegoiintuicyjnego.Natomiastmądrość
praktycznawiążesiębezpośredniozdziałaniemindotyczyspraw
ludzkichoraztych,nadktórymimożnasięnamyślać”(Waloszek,
2011b,s.110).PodobnegorozróżnieniadokonałS.Cz.Michałowski
(2006).Stwierdziłon,żemądrośćnależyrozpatrywaćzdwóchper-
spektyw:jakoteoretyczną-opisywanąjakoszczytowacechaczło-
wieczeństwa-orazpraktyczną,którąokreśliłjakoznajomośćdobra
ipostępowaniezwykorzystaniemroztropności,rozumu,sprawie-
dliwegoosąduorazprawości(Michałowski,2006,s.197).
Towstępneróżnicowaniedefinicjimądrościmożeimplikować
wyłonieniemądrościprzezmałenm”imądrościprzezdużenM”
wpowiązaniuzkreatywnościąprzezmałelubwielkienk”-twór-
czościąegalitarnąielitarną(zob.Szmidt,2013a,s.107-113).Może
miećtoznaczeniewprzypadkuuznaniazałożenia,żemądrośćda
sięrozwijaćjużwwiekuprzedszkolnym.Skoropsycholodzypo-
znawczycorazczęściejprzyjmujątezę,żekażdyrodzisięzpoten-
cjałemtwórczości(przezmałent”),tomożnarównieżanalogicznie
przyjąć,żekażdajednostkarodzisięzpotencjałemmądrości(przez
małenm”).Wszystkietewstępnerozważaniaukazująszerokąper-
spektywędyskursunadmądrościąikontekstem,wjakimtopojęcie
możebyćużywane.Wymagatowięcszerszejprezentacji.
