Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
ROZDZIAŁI
(iv)DokładniejszącharakterystykęDrzeczywistościijęzyka”(takjakrozumiemte
obiekty)podałemwksiążceAB2007.
Wartojestodnotować,żeprzedstawioneschematysądokładniezbieżnezrozwi-
janąodXVIIw.wChinachogólnoontologicznądoktrynąneokonfucjanizmu;jejhasłem
naczelnymjest,wnajkrótszymwysłowieniuangielskim:noknowledgewithoutaction,
noactionwithoutknowledge.
Dobrzebędzieprzywołaćwtymmiejscumetajęzykowąimetalogicznąwypo-
wiedźrosyjskiegopisarzaifilozofa,atakżejęzykoznawcy,Aksakowa,zktórąwyraź-
niekorespondujeujęcierzeczywTraktacieWittgensteina(niezależnieodfaktu,że
jegoautornieczytałAksakowa).Pozadeklarowaniu,żenaukamusiprzyjąć-jako
nieodwołalniedanąostateczną-Dtajemnicężycia”,Aksakowmówił:
Naukasłowajestdokładniewtejsamejsytuacji[ł]kiedymusisięmówićosamym
słowie[ł]otejprzezroczystejszaciemyśli-naukamusi[ł]uznaćtajemnicęukaza-
niasięsłowa-tegonowegoświata,którywzniósłsięnadświatem.[ł]słowojestcałe
przeniknięte[ł]świadomościąipowstałowrazznią.Słowotoświadomość,słowoto
człowiek.(Aksakov1860:VII;podkreśleniapochodząodsamegoAksakowa;przekład
mój-AB).
Por.ztymtezę5.621Traktatu:Dświatiżycietojedno.”(atakżeangielskiafo-
ryzm:toliveistowork).
Nieodrzeczybędzieprzypomnieć,żeKantwyróżniałtrzyproblemy,naktórych
powinnasięskupiaćfilozofia(używałprzytymdwóchwyrazówdokładnieodpowia-
dającychkluczowymhasłompowyższychschematów).Pierwszymproblememjest:
Dcomożemywiedzieć”,drugim:Dcopowinniśmyrobić”,trzecim:Dnacomożemy
miećnadzieję”.
ZwrócęwreszcieuwagęnamottoksiążkiwpostacipoetyckiejmyśliPaulaKlee
owiedzyiniewiedzy;jestemwielcezobowiązanyDieterowiWirthowizazapoznanie
mniezwielemówiącymtekstemmistrza.
Zapytajmyteraz:jakadroganieliterackaprowadzidocałościowego,azarazem
fundamentalnegoobrazuRzeczywistościsugerowanegownaszychschematach?
Jesttoobrazdającysięwpewiensposób(przynajmniejpoczęści)pogodzićznie-
identycznymiskądinąd,takżemiędzysobą,wizjamiKantaiWittgensteina.Ijestto
obraz,któryma,taksamo,jakuKantaiuWittgensteina(jakoautoraTraktatu),cha-
rakterniedwuznacznieteistyczny(lecznie:politeistyczny,spirytualistyczny,infini-
tystyczny,deistycznylubantropomorfistyczny).Oczywiście,chodzituostanowisko
światopoglądoweprzeciwstawnetakże(radykalnemu)agnostycyzmowi.Możnapo-
wiedzieć,żepodtrzymujeonoistotnerysyDhylemorfizmu”Arystotelesa.Zjegohyle
(materią)imorphe(formą)wpewienzasadniczysposóbkorespondujekluczowewpo-
danychwyżejschematachnieredukowalneprzeciwstawieniezaimków(coś)i(ktoś).
Szczególną,najwcześniejszą,zasługęwpostaciwydobyciategofundamentalnego
