Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naukajakodziałaniebadawcze
21
klasycznym,arystotelejskim-takwłaśnie,jakchcieliPopperiTarski),musimy
jeszczepamiętaćoaspekcieilościowymwartościowaniapoznawczego.Informacja,
zjakąwystępujemy,mabyćmożliwienajbogatsza(tam,gdziemożnawyjśćpoza
stwierdzeniadotycząceobiektówczystojednostkowych,aniewiększychichzbio-
rów,stwierdzenia,któreskądinądteżtrzeba,powtórzmy,cenić).Prowadzącswe
badania,należyspecjalnierozważać,jakąinformacyjnąmiarąilościowąodznaczasięto,
cozostajepowiedziane,izdawaćsprawęztejmiary.Oboktriumfalnegoobwiesz-
czenia:Dtakajestprawda”,radośćtrzebaczerpaćztrafnegoorzeczenia:Dtorzecz
interesująca”.Niekażdabowiemprawdajestwrównymstopniuinteresująca.Do
prawdbardziejinteresującychnależąprzedewszystkimpoprawneuogólnienia,awięc
stwierdzeniaowiększejniżminimalnamocyinformacyjnej;takąminimalnąmocą
odznaczasięnp.zdaniePiotrjestchory.,jeżeliprzeciwstawimyjejedyniemożliwe-
mu,leczfałszywemu,oznajmieniu(Piotrniejestchory/jestzdrowy);oczywiście
jednostkowerozstrzygnięcieidącewodwrotnymkierunkumatęsamąminimalną
Dmocinformacyjną”.
Trzebapamiętaćocałkowitejjednolitościnaukijakodziałalnościtakrozumianej,
jaktotuzostałoopisane(niechodzioteczyinnejejszczegółowewyniki,któremogą
byćprzedmiotemkontrowersji;takiekontrowersjeniezmieniająfaktu,iżbadacze
odwołująsiędowspólnychzasadnadrzędnych).Najednolitośćnaukizwracałuwagę
Ossowski(1967:100):
Niemakonkurencyjnychkulturnaukowych[ł]Wszelkaniezgodnośćpomiędzyróż-
nymiteoriaminaukowymijestuważanazastadiumtymczasowe[ł].
Przeciwstawiatonaukęzasadniczejrozmaitościwierzeń,ideologii,obyczajów,
systemówprawnychitd.Nawetwielcezróżnicowanenaukoweprzedsięwzięciakon-
struktywistyczne,np.technologiczne,sąpodległewspólnymzałożeniomipryncypiom
logicznym.
Odpowyższegoszkicuwytyczającegoskrótowogranicenaukijakotakiejprzej-
dędospojrzenianaspecjalnągałąźnauki,którąmamysięzająć:nalingwistykę/
językoznawstwo,lub,szerzej,nacałyobszarrefleksjinadjęzykiemimową.Cojest
wtymzakresierzeczywiścienauką,aniezwykłągadaniną?
Odpowiedźjestprosta:jeżelitylkomamydoczynieniazpowiedzeniemcze-
gośchoćbyzupełniedowolnegonatematjakiejkolwieksprawyjęzykowej,zpo-
wiedzeniemwtrybiemówi,że…,powiedzeniemnieobciążonymwelementarnie
widocznysposóbzakłóceniamiocharakterzeczystologicznymlubporządkowym,
aprzytymspełnionyjest(oczywiścierozumianypoludzku)wspomnianywyżejna
samympoczątkuiobjaśnionywymógsystematyczności,touznamytopowiedzenie
zacząstkędyskursunaukowego.Takaliberalnakwalifikacjajestpodyktowanaprzez
okolicznośćraczejoczywistązpunktuwidzeniaprzymiotuspołecznejnieobojętności:
wszystko,codotyczyjęzyka,dotyczyrzeczy,któranietylkoniejestobojętnaspo-
łeczeństwu(temuczyinnemu,choćbynajmniejszemu),alektóratospołeczeństwo
