Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naukajakodziałaniebadawcze
31
przciwstawienia(skądinądznanegozelementarnejpraktykiszkolno-dydaktycznej)
maWierzbicka(1969).Możnapowiedzieć,żechodzituotrzeźwądualistyczno-na-
turalistycznądrogęświatopoglądową,drogęmiędzyScylląmonistycznegomateria-
lizmuaCharybdąantropomorfizmu.
Otóżzapowiedzianą,takąwłaśnie,bardzooszczędną,jeślichodzioszczegóły
wynikukońcowego,nieliterackąiniemetaforycznądrogęświatopoglądowąpozwala
wytyczyćpoprawnylogicznyilingwistycznywglądwRzeczywistość.Ta,jakmożna
itrzebaprzyjąć,maswoisteodwzorowaniewjęzykuimowie.Trzebanatymrealnym
odwzorowaniupolegać,ponieważdowolnyludzkiwglądwcokolwiektakczyinaczej
kształtujesięjakoproduktmowy.Mowazaśbywazróżnicowanawswejzawartości
możenawetwsposóbnieograniczony(jakstarałemsiętopokazaćwAB2020b,
AB2021),leczjedyniewodniesieniudoperyferyjnychwłaściwościbytu(por.,
dlaprzykładu,różnicemiędzyjęzykowewzakresienomenklaturybarw,powiedz-
my,wpostaciobecnościpojęcia(fioletowy)wjakimśjęzykuijegowinnymjęzyku
[np.wjęzykustaroniemieckim]nieobecności).
Jestodsamegopoczątkujasne,żeRzeczywistościjakoabsolutnejcałościnieda
sięprzypisaćjakiegokolwiekatrybutu.Dotyczytowszczególnościtakczęstoposzu-
kiwanegojejDsensu”.Pozytywnysukcestakiejkwerendywymagałbyznalezienia
innego,obokRzeczywistości,porównywalnegozniąobiektu.Tozaśjestniemożliwe.
Mówienieoabsolutnejcałościjakooczęściabsolutnejcałościjestwewnętrzniesprzecz-
ne,awięcjestwykluczonealiminezzakresudziałańinterpretacyjnychprzewidzia-
nychprzezsamąinstytucjęjęzyka.
Tymczasemistotymówiącedziękiswemujęzykowi,itylkodziękiniemu,
mająjednakdostępdozrozumiałegodlakażdejznichpojęcia(wszystko).Tam,
gdziesięniewprowadzażadnychakcydentalnychograniczeńprzedmiotowych,owo
(wszystko)jestwariantempojęciaRzeczywistości.
Dodajmy,żedotegopojęciazbliżająsięswymspodziewanymwaloremwszelkie
wypowiedzenianatematwiedzyuogólnionej,wypowiedzeniamającekształtsym-
bolizowanyuzualnymschematemwieQ_(zpytajnikiemQ).Takiepróbymożna
zilustrować,dlaprzykładu,zdaniemKtoświe,ilejestwPolscegatunkówmyszypolnych.
Pozwalająonenadokonywanieuniwersalnegoprzekrojuskładnikówrzeczywistości,
składnikówookreślonej,wybranej,naturze.
Uschematyzowanetuwyrażeniazpytajnikiemniesąjednakidentycznecodo
sensuzwyrażeniemRzeczywistość.
MówienieoRzeczywistościmożeimusipolegaćlitylkonawskazywaniuzawar-
tychwniejelementówzichwielościąiuporządkowaniem(sprawętęomawiałem
szerzejwewprowadzającej,metodologicznej,częściksiążkiz2007r.).
