IBUK Libra

lomodalnychbadańwspółczesnejwymowypolskiejzobrazowanejwdynamicznych

wizualizacjach.Postęptechnologicznyotwieramożliwościszczegółowegoopisu

ikonfrontacjirealizacjifonemówiciągówfonicznychwymówionychnormatywnie

izdeformowanych.O.Jauer-Niworowskaiwspółautorzy(Znakifonetycznedo

zapisuzdeformowanychrealizacjifonemów.Alfabetmiędzynarodowyislawistyczny)

prezentująmożliwościujednoliceniaiuzupełnieniasystemuznakówsłużących

dotranskrypcjirealizacjifonemów,koncentrującsięnadeformacjachcharakte-

rystycznychdlatakichformzaburzeńmowyjak:dyslalia,dyzartria,jąkanieoraz

uosóbpozabiegularyngektomii.Należypamiętać,żeszczegółowośćbadańwtym

zakresiejestważnadlateoriiipraktyki:określonebłędnerealizacjefonemów

mogąwskazywaćnazaburzeniaograniczonetylkodopodsystemufonetyczno-

fonologicznegojęzyka,amogąteżświadczyćowspółwystępowaniuzzaburzenia-

miinnychjegopodsystemów;mogąmiećcharakterstałybądźzmienny.Zawsze

jednakutrudniają–chociażwniejednakowymstopniu–komunikacjęjęzykową.

Wczęścidrugiejpublikacji,zatytułowanejZzagadnieńdiagnozowanialogope-

dycznegowuszkodzeniachośrodkowegoukładunerwowego,większośćopracowań

dotyczynabytychzaburzeńjęzykowych.Autorkikoncentrująswojąuwagęna

wciążniewystarczającozbadanychzjawiskach,takichjak:czynnośćnazywania,

deficytyiichrodzajewaktualizacjinazw,organizacjamózgowaprocesunazy-

waniaigenerowanianazwy,zależnośćobjawówikompensacji,czyliwystępowa-

niazachowańjęzykowychzastępczych,zależnychodformy(rodzaju)zaburzenia

mowy.Anomia,jakokreślanesątrudnościzprzywołaniemnazwypospoliteji/lub

własnej,sąobserwowanewuszkodzeniachpółkulidominującejdlamowy,atakże

podległej,wróżnychtypachafazji,aletakżewstresieizmęczeniu.M.Rutkiewicz-

Hanczewska(Anomiaijejwymiary.Sposobydiagnozowania)dokonujeprzeglądu

wynikówbadańprowadzonychwświecie.Niemniejważnymzjawiskiemwyma-

gającympogłębionychbadańjesttzw.fluencjasłowna(werbalna).J.Żulewska

(Ocenaprzydatnościtestudoocenyfluencjisłownejwdiagnostycezaburzeńfunkcji

językowychupacjentówzuszkodzeniamiprawejpółkulimózgu)charakteryzuje

baterietestówwykorzystywanychdobadaniaiocenyzdolnościdopodawania

przezbadanegosłówzgodnieznarzuconymkryteriumwokreślonymlimicieczasu.

Przywołujewspółczesneteoriedotyczącegenerowaniasłóworazmodelepamięci

semantycznej,atakżewskazujehipotezydotycząceneuronalnychuwarunkowań

fluencjisłownej.J.Wojciechowska(Ocenarozumieniatekstuwpragnozji-zało-

żeniametodologiczne)przedstawiaautorskiprojektbadaniarozumieniatekstów

uosóbzuszkodzeniamipółkuliniedominującejdlamowy.O.Jauer-Niworowska

(Kompleksowa,interdyscyplinarnadiagnozaiterapiaosóbzdyzartriami-uzasad-

nieniepodejściaholistycznego)szczegółowoanalizujeobjawywspółwystępujące

wdyzartrycznychzaburzeniachmowy,wskazującnaichźródła.Określaichwpływ

nafunkcjejęzykoweikomunikacyjnewróżnychtypachdyzartrii.Ukazujekorzyści

płynącezpołączeniametoddiagnozysubiektywnejiobiektywnej,sygnalizując

zaletyiograniczeniakażdejzosobna.Uzasadniakoniecznośćwspółdziałaniaspe-

cjalistówwinterdyscyplinarnymzespolenadzorującymprocesdiagnozyiterapii

Brak wyników