Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ISTOTARYZYKA
Przytoczonąwyżejlistęspecyficznychdefinicjiryzykamożnabyznaczącoposzerzyć,
zwłaszcza,żewieleinstytucjipodejmujetrudsamodzielnegotworzeniastandardów,ale
istotniejszajestwynikającazniejkonkluzja-niejestmożliwymopracowaniewspólnej
definicjiryzykadlawszystkichobszarównauki,aleiwwieluobszarachwiedzyspecjali-
stycznejryzykopozostajepojęciemtakzłożonym,żewypracowaniejednegostandarduczy
normyniejestmożliwealboniejestcelowe.Przykładoworyzykowekonomiimanifestuje
siępoprzezpogorszeniewynikówfinansowych,spadekwskaźnikówefektywnościowych,
wzrostcen,wzrostkosztów,opóźnieniawrealizacjiprzedsięwzięć,zakłóceniawprocesach
produkcji,transportu,utratękluczowegopersonelu,stratęudziałówwrynku,spadekwar-
tościposiadanychaktywówfinansowychitd.Ryzykowaudycierozumianejestjakojeden
zelementówkontrolizarządczej.Nawetprzytoczonewyżejstandardyniespełniająwarun-
kukompletnościwodniesieniudoswojejdziedziny.Rozważmyprzykładmedycyny.Ryzy-
kowmedycyniedotyczyćmożepojedynczychpacjentów,wówczasdefiniowanebędzie
jakomożliwośćpogorszeniasięstanuzdrowianaskutekwystąpieniaokreślonychczynni-
kówchorobotwórczych.Alewmedycyniepowszechneteżstatystyczneszacunkiryzyka
zachorowalnościnaciężkiechoroby.Dopowszechnegoobieguwszedłtamterminngrupy
ryzyka”,określającyprawdopodobieństwo,żedaneschorzeniewystąpiuosobynarażonej
naoddziaływaniezdefiniowanychczynników.Współczesnaepidemiologiabazujenadefi-
nicjiposługującejsięterminemnryzykopopulacji”,któryodzwierciedlaprawdopodobień-
stwowybuchuepidemiiwpopulacjicharakteryzującejsiępewnymicechamistatystycz-
nymi.Wchemiimówisięoryzykuzwiązanymzwytworzeniemsubstancjiszkodliwych
dlaorganizmówżywychlubszerzej-dlaśrodowiska.Aletakżewskazujesięnaryzyko
związanezeksperymentemnaukowym(np.ryzykowybuchu,poparzeń).Zarównowche-
mii,jakifizyceobokryzykaeksperymentumówisięoryzykuetycznymwynikającym
zaplikacjibadań(np.wkontekściemilitarnegozastosowaniagazówczyenergiijądrowej).
Wtechnicetenaspektryzykadotyczyprodukcjibroni.
Zajmującysiębezpieczeństweminformacjipodkreślająryzykoujawnieniadanych
osobowychczynieszczelnościsystemuinformatycznegoibazdanych.Grupywalczące
oszerokorozumianąwolnośćwogólesprzeciwiająsięgromadzeniudanych,wskazując
naryzykonadmiernejkontrolirządunadobywatelami.Wszerszym,dotyczącymcałego
kraju,wymiarzemówisięoryzykudyktatury.Podobniewszerokimspołecznymujęciu
rozpatrywanemogąbyćryzykośrodowiskowelubjegospecyficznyaspekt,ryzykoglo-
balnejzmianyklimatu.Terminnryzyko”jestużywanypowszechnie,częstowpotocz-
nysposób,któryniewnikającwszczegółydefinicjiryzyka,oddajejednakemocjonalną
obawęprzedstratąlubpogorszeniemsytuacji,wjakiejsięktośznajduje.Niektórzywska-
zująnawetnabiologiczneźródłaryzyka.Obawaprzedjegorealizacjąmasięwnaturalny
sposóbprzejawiaćwodczuciustrachu,jakkolwiekuczucietoopartejestwrównejmierze
naracjonalnychobawachwynikającychzdoświadczeńinairracjonalnychprzekona-
niachczywierzeniach36.
Washington2003.Podobneinstrukcjestosujesięwprzemyśle,np.petrochemicznym-SecurityVulnerability
AssessmentMethodologyforthePetroleum&PetrochemicalIndustries,AmericanPetroleumInstitute,2004.
36
Por.J.Sokołowska,Psychologiadecyzjiryzykownych.Ocenaprawdopodobieństwaimodelewyboruwsy-
tuacjiryzykownej,WydawnictwoSWPSAcademica,Warszawa2005.
24