Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodczaszesłaniawRosjiMickiewiczużywaswejniezwykłejpamięci,by
przywołaćscenyiwidoki,zapachyipowiedzeniazLitwy,byżyćwroz-
dwojeniu,zadawaniuiuśmierzaniubólu,nowymdlasiebiesposobie
egzystowania,któremuwprzyszłościnadatakbolesnerysylirycznego
wyznaniawwierszuGdytumójtrup...Trwawięcwdwóchrzeczywisto-
ściach:realnym,otaczającymgoświecieiwfantazmatach–powidokach
światawspominanego.Dlatego,zanurzającsięwłaśniewewspomnie-
niach,odwołujesięczasemdopojęćpochodzącychzżydowskiegore-
kwizytorium.NaprzykładwliściedoCyprianaDaszkiewicza,z15/27
stycznia1829roku,objaśniajączawiłościswejsytuacjierotycznej,pisze,
używającokreśleniahebrajskiego,żeJoannaBonawenturowaZaleska
fijestpodcherymem”–czylipodklątwą(XIV,545).Chodzioczywiście
oto,żepięknapaniJoannajestmężatką,alezjakiegośpowoduMickie-
wiczszyfrujetenfakt,posługującsięokreśleniemhebrajskim.
Jeszczewyraźniejproduktywnośćtakiejgenerowanejwspomnie-
niemobrazowościobserwujemywswoistympoetyckimreportażu,jak
nazwanybyćmożeopartynafizdarzeniuprawdziwym”(takinformuje
naspodtytuł)wierszPopaswUpicie.Utwórotwierapanoramanędznej
mieściny,októrejmaterialnymupadkuświadczymiędzyinnymiobec-
nośćżydowskichdomków.
Upita,niegdyśmiasto,powiatustolica,
Dzisiajmiasteczkoliche;jednawnimkaplica
Ikilkanaściechatekżydowskiejsiedziby.
(I,188)
Żydowskafinędznakarczemka”(dalekotubardzojesteśmyjeszcze
odkarczmyJankiela)stoinamiejscudawnegozamku.Siedzącywkar-
czmiesędzia,ekonomikościelnywspominająwrozmowieotrupie
Sicińskiego.Gdypoproszenizostająprzezzaciekawionegonarratora
–podróżnego,którystanąłnapopaswUpicie–owyjaśnienia,każdy
przedstawiainnąopowieśćowinieSicińskiego.Jedenopowiada,jak
Siciński,mszczącsięzaniewybraniegoposłem,takspoiłszlachtęzatru-
