Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Mickiewicziświatżydowski
podjąćwalkęnieetycznymimetodami.Zespiskowymmodelemwalki
skontrastowanyzostajemodelrycerski,zarównowjegoodmianieśred-
niowiecznej,jakizupełnienowożytnej.Walkęetycznądanebyłotoczyć
krzyżowcom,awspółcześnie–żołnierzom,którzynapolachbitewno-
wegokontynentu–Ameryki–fidobijalisię”wolności.
Boonniepójdzie,jakdawnirycerze,
UtkwićzwycięskikrzyżwJeruzalemie,
Albojakświatanowegożołnierze
Nawolnośćorać...krwiąpolewaćziemię.
(I,321)
Właśniemotywkrucjat,którepóźniejbędątakwysokoocenione
przezMickiewiczawKsięgachnarodupolskiego,zbliżapoetędoproblema-
tykiżydowskiej.Efektkrucjatniewyczerpujesiębowiemwosiągnięciu
celu,jakimbyłopolityczneprzywrócenieZiemiŚwiętejchrześcijaństwu.
Krucjatytotakżewielkie,historycznespotkaniarycerstwaeuropejskiego
zkulturąbizantyjską(bezwzględunato,jakdramatycznybyłcharakter
tychspotkań),zetknięciezislamem,wreszciezpierwotnymigospodarza-
miPalestyny–zŻydami.Krucjaty,inicjowaneiorganizowanewimię
religijnegomonizmu,uczyłyświatapluralistycznego,wielocentrycznego
imultikulturowego.Ideirycerskiejwalki,czystościśrodkówicelówto-
warzyszyławięcwtleinnaofertakulturowa,towarzyszyłfinaród–świa-
dek”,społecznośćżydowska.Krucjatyukazywały,żeZiemiaŚwiętajest
ziemiąświętąnietylkochrześcijan,żeBibliajestksięgąświętąnietylko
jednejreligii,żechrześcijaństwowyrosłozjudaistycznegopnia.
Motywwyprawkrzyżowychpojawiającysięepizodyczniewwierszu
DomatkiPolkinieoznaczałjeszczetakiegowłaśniepodejściaMickiewi-
czadoproblematykijudaistycznej.Todopierowkroczenienadrogę,na
końcuktórejznajdziesiękoncepcjafibracistarszych”iideatakzwanego
legionużydowskiego.Naraziejednakwyobraźniępoetyzajmuje,jak
wballadzieRomantyczność,przeciwstawieniepoznaniaracjonalnegoiin-
tuicji,rozumuiuczucia,myślowejspekulacjiiiluminacji.Postronie
intuicji,uczuciaoraziluminacjiznajdowałosięwtedydlaMickiewicza
chrześcijaństwo.Postronieprzeciwnej–fimędrkowanie”,któreidenty-
fikowaćmożemyzteologiąjudaistyczną.
Wokresienazywanymrzymsko-drezdeńskimwświadomościpoety
corazczęściejproblematykajudaistycznaprzenikałasię,łączyłaznurtu-
jącymigowówczasdylematamiwiedzyiwiary,poświęceniaidumy,która
negujesensofiary,tajemnicyipoznania.Zapewnewlutym1830roku
