Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MigracjewhistoriiEuropy
23
włoscymigrancitakżewracaliliczniedoEuropy.Częstebyłotorównieżwśródmi-
grantówpodejmującychpraceniewykwalifikowanychrobotnikówwprzemyśle,na
przykładwUSA(około60%Rumunówpowracało,bliskopołowaimigrantówzpołu-
dniaWłochiSycylii,liczniejnawetwracaliGrecy).Chociażbyłytodalekiemigracje,
ichnaturapozostawałaczasowa
34.Migracjełańcuchowetotrzeciwyróżnianytypmi-
gracji:jednostkispokrewnionelubznającesięnawetluźniej,przyjaciele,kompani
przenosilisięzmiejscanamiejsce,wykorzystującrodzinne,społeczne,regionalne,
środowiskowe,towarzyskiepowiązania.Wyjazdjednychpociągałzasobąwyjazd
kolejnychosób.Domigracjizachęcano,anowoprzybyłymwmiejscuosiedlenia
udzielanopomocy,informacji.Powstawaływyraźneniszeiskupiskaludzi,którym
wspólnebyłomiejscepochodzeniaidlaktórychowomiejscepochodzenia,atakże
wspólnaprzeszłośćodgrywałyrolępodstawową.Migracjełańcuchowe–dodajmy–
mogłyoczywiściewystępowaćtakżewprzypadkumigracjicyrkularnych,czegoTilly
iMochzdająsięniedostrzegać.Choćmechanizm„migracjiłańcuchowych”istniejedo
dzisiaj,tojednakwdośćczystejformieobserwowaćjemożnabyłowpierwszym(wy-
różnianymtutaj)okresiemigracjieuropejskich.Jużoddrugiegookresubowiempoja-
wiaćsiębędąicorazwiększąodgrywaćrolętzw.siecispołeczne.HistorykSamuel
Bailyproponował,bymetaforę„migracjiłańcuchowych”zastąpićterminem„sieci
społeczne”(socialnetwork).„Łańcuchmigracyjny”sugerowałwystępowaniepomię-
dzyjednostkamiraczejjednokierunkowegozwiązku.Wistociezaśrelacjeludzkie
ispołeczneczęstobyłybardziejwielowymiaroweiwielokierunkowe.Bailypokazał
powiązaniawsiiregionu,zktóregowyjeżdżano,zkilkomainnymi,rozrzuconymina
świecieregionami,dokumentująctymwielowymiarowośćizłożonośćmigracji.Jego
propozycjastanowipasjonującewyzwanieiposiadajużswoichkontynuatorów
35.Na
przełomiewieków„gorączka”emigracyjnadotknęłanaprzykładDalmację.C.W.Price
przywołujelosytrzechbraci–pierwszyznichwyjechałwroku1890.PracowałwSan
Francisco,Sydney,Melbourne,Queensland.Naprzełomie1906i1907rokupowrócił
doEuropy,ożeniłsięiznówudałsiędoQueensland.Wroku1890wyjechałdrugi
zbraci,najpierwdoJohannesburga,następniedoAdelajdy,Sydney,późniejnazłoto-
dajnepolaAustraliiZachodniej.PracowałwMelbourne,NowejZelandiiiwQueens-
land.TrzecizbraciwyjechałdoQueenslandwroku1907.Niemanajmniejszychwąt-
pliwości,żepozostającyzsobąwkontakcieczłonkowierodzinyostateczniewybrali
optymalnedlasiebiemiejscaosiedleniaiżerodzinaorganizowałaichmigracje
36.Wy-
mianainformacjipomiędzyczłonkamirodzin,przyjaciółmi,sąsiadami,mieszkańcami
wsi,miasteczek,regionów,atakżewieścirozsiewaneprzezpośrednikówiagentów,
decydowałyowyborzemiejscdocelowychwstopniuniemniejszymniżkalkulacje
34Tilly,MigrationsinModernEuropeanHistory…,s.52–54;J.Puskás,OverseasEmigrationfrom
HungaryandtheNationalMinorities,1880–1914[w:]EthnicityandSocietyinHungary,F.Glatzed.,
Étudeshistoriquehongroises1990publiéesàl’occasionduXVII
eCongrèsInternationaldesSciences
HistoriquesparlaComitéNationaldesHistoriensHongrois,vol.2,Budapest1990,s.282.
35S.Baily,ImmigrantsintheLandsofPromise.ItaliansinBuenosAiresandNewYorkCity,1870to
1914,Ithaca–London1999,s.12–13;OneFamily,TwoWorlds.AnItalianFamily’sCorrespondence
acrosstheAtlantic,1901–1922,S.L.Baily,F.Ramellaeds.,NewBrunswick1988;przedwojnąwliteratu-
rzepolskiejnazjawiskotozwracałauwagę,nienazywającgowtensposób,K.Duda-Dziewierz,Wieś
małopolskaaemigracjaamerykańska.StudiumwsiBabicapowiaturzeszowskiego,Warszawa–Poznań
1938;realizacjępostulatuBaily’egostanowinp.pracaItalianWorkersoftheWorld…
36C.W.Price,SouthernEuropeansinAustralia,Oxford–Melbourne1963,280–281.
