Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MigracjewhistoriiEuropy
31
zamiaramiafaktycznymzachowaniem.Zmianypierwotnychintencjimigrantówdo-
wodządynamicznegocharakterumigracji.Wreszcie,ostatecznedecyzjeludzizależały
częstoodokolicznościzewnętrznych–historycymówiąwięcoprzenikaniusiętypów
migracji.
Możnaposunąćsiędalej–ostatniomigracjepojmujesiębądźwsposóbwęższy
(powiedzmy–„ekskluzywny”),bądźszerszy(„inkluzywny”).Zawężającadefinicja
zakłada,żemigracjemiędzynarodoweto„(…)stałeidobrowolneprzemieszczenia
ludzizjednegosuwerennegokrajudodrugiego”.Takrozumiejąmigracjewczesne
dokumentyONZ.Tadefinicjazakładabrakzewnętrznegowobecjednostkiprzymusu
polityczno-administracyjnego,którynadecyzjęomigracjimógłwpływać.Określa
siętakżedługośćpobytuwkrajuimigracyjnym(zregułymówisięookresienie
krótszymniżrok)
72.Ujęcie„inkluzywne”zaliczadomigracjikażde,względnie
trwałe,przemieszczeniajednostekiludzkichgrupzjednegododrugiegoobszaru,
zakładajednakuwzględnianiewanaliziezarównodobrowolnych,jakiprzymuso-
wychmigracji:migracjisezonowych,jakipotencjalniestałych,ruchówuchodźców,
migracjipowrotnych,wędrówekdlakariery;przemieszczeńzarównorobotników
kontraktowych,jakinielegalnychprzybyszów;wędrówkiwramachłączeniarodzin
itp.Toujęcietrudniejsze,ajednakzdecydowaniebliższehistorycznejrzeczywistości,
wktórejmotywywszelkichwyjazdówbyłypoprostupogmatwane
73.Niełatwopo-
dzielićmigracjewedługdawnegoschematuimigracjidobrowolnejiprzymusowej.
Odzamierzchłychczasów,odokresuniewolnictwa,przezpańszczyznę,poczasy
nowożytnemamyzatemdoczynieniazpewnymcontinuum,wktórymobawątkisię
przeplatają
74.
BraciaLucassenowiewyraźniezwracająuwagę
75nafakt,żerozróżnienienamigra-
cjedobrowolneorazprzymusowebywamylące.Migracjeprzymusowe
76towydalenia,
wygnania,wypędzenia,wysiedlenia,ewakuacje,deportacje,repatriacjeprzymusowe,
ucieczki,wymianyludności.Przemieszczeniaprzymusoweiichkonsekwencjemiały
ogromnywpływnahistorięEuropy.„(…)uchodźcy,ludzie,którychprześladowania
lubwojnyzmuszałydoopuszczaniaswoichsiedzibiszukaniaschronieniazagranicą,
krążylipokontynencieeuropejskimodniepamiętnychczasów”,piszeMichaelMar-
rus
77.Zsytuacjątąmamydoczynienia,gdyosobylubgrupyosóbzmuszanodoopusz-
czeniamiejscazamieszkaniapodgroźbąlubnaskutekużyciaprzemocy,takżewwy-
nikuzagrożeniaspowodowanegogwałtownymiwydarzeniami,takimijakwojna,re-
wolucja,obawaprzedprześladowaniami.Aprzytym,ludzieciwielorakoróżnilisię
międzysobą.Niektórzyporzuciliprzecieżprywatneojczyznyniedawno,innistatus
72InternationalEncyclopediaoftheSocialSciences,vol.2,s.292,podajęzaH.Kubiak,Migracjemię-
dzynarodoweuschyłkuXXwieku.Nadziejeilęki,„PrzeglądPolonijny”,19(1993),z.3,s.50.
73Kubiak,Migracje…,s.50–52.
74P.C.Emmer,WasMigrationBeneficial?[w:]Migration,MigrationHistory,History…;A.deHaan,
MigrationontheBorderofFreeandUnfreeLabour:WorkersinCalutta’sJuteIndustry,1900–1990[w:]
Migration,MigrationHistory,History...
.
75Lucassen,Lucassen,Migration,MigrationHistory,History…,s.14–17.
76Slany,op.cit.,podajesiedemtypówmigracjiorazosiemwzorówmigracji,s.25–30;Morawska,In-
tendedandUnintended…,s.1049–1087.
77Marrus,TheUnwanted…,s.3;oczywiściewskalinieznanejdotychczasproblempojawiłsięwXXw.;
por.L.W.Holborn,Refugees:AProblemofOurTime.TheWorkoftheUnitedNationsHighCommissioner
forRefugees1951–1972,Metuchen1975,vol.1,2;orazinne,klasycznedziełoJacquesVernant,TheRefu-
geesinthePost-WarWorld,London1953.
